Concentratiekampen

Het beste kun je maar niet definiëren wat een concentratiekamp is. Op de pagina VIDEOS staan zeer schokkende beelden van hoe het er in de diverse kampen aan toe ging.

Er waren 1.634 kampen in Europa. DOWNLOAD hier de complete lijst. Als je alle getto's, bordelen, aborteercentra en werkkampen bij elkaar optelt kom je op 42.500 plaatsen waar mensen tegen hun wil werden vastgehouden danwel verkracht of vermoord.

Het navolgende onderscheid kan worden gemaakt:

interneringskampen
krijgsgevangenkampen
doorgangskamp
werkkampen
vernietigingskampen (link) en
reserveringskampen

SS | Heinrich Himmler
De SS voerde meestal het bevel over een kamp, niet zelden werd een kamp vereerd met hoog bezoek. De man die wordt gezien als een van de uitvoerders van de Holocaust, Himmler, bezoekt hier een van de vernietigingskampen. >>>

In interneringskampen werden met name politieke tegenstanders opgesloten. Krijgsgevangenkampen zijn vergelijkbaar met interneringskampen maar formeel geldt hier andere (internationale) regelgeving. Doorgangskampen als Westerbork in Oost-Nederland waren verzamelkampen waar Joden werden ondergebracht in afwachting van hun laatste reis naar een van de vernietigingskampen.
In werkkampen moest gewerkt worden, soms voor de wapenindustrie van Duitsland maar vaak ook voor grote bedrijven. Dit kwam ook in Nederland voor, Philips maakte net als Siemens in Duitsland graag gebruik van goedkope arbeidskrachten.
Vernietigingskampen hebben slechts één doel: zo snel en zo effectief mogelijk mensen laten verdwijnen. Na de moord met Zyklon B (gifgas) werden de stoffelijke overschotten verbrand.
In reserveringskampen zaten voornamelijk Joden waarmee de Duitsers 'mogelijk' later nog een doel hadden.

Ergste van de ergste

Als je een top drie moet samenstellen van concentratiekampen moet je eerst de criteria bepalen. Er zijn meerdere soorten kampen, daar ga je al. Beperk je je tot de doorvoerkampen waar 'verzameld' werd om van daaruit naar een werkkamp of een vernietigingskamp te gaan? Of was het beter gelijk maar te sterven dan gemarteld te worden in een kamp waar bijvoorbeeld Josef Mengele rondliep die het liefst zonder verdoving inkt in je oog injecteerde om te bestuderen of het mogelijk was de kleur van ogen te veranderen?
In de beruchte werkkampen kreeg je nauwelijks iets te eten, maar werd je wel geacht de gehele dag te werken, zwaar werk. Wat was erger? De dood of werken tot de dood erop volgde?

Auschwitz, Auschwitz-Birkenau, Auschwitz-Monowitz
Auschwitz bestond uit meerdere kampen (ruim 40.) Er stonden ook honderden barakken en een aantal Duitse ondernemingen hadden er werkkampen ingericht.
De naam Auschwitz is door de jaren heen symbool gaan staan voor het concentratiekamp omdat meer dan een miljoen mensen het kamp niet overleefden.
...lees meer...

Belzec
Qua naam een onbekend Duits kamp in Polen, maar het was het eerste concentratiekamp dat vanaf 1942 Joden massaal ombracht.
Rond een half miljoen Joden en zigeuners kwamen in dit kamp om.

Bergen-Belsen
Ook dit kamp draaide op volle toeren in 1943. Rond de vijftig duizend slachtoffers waren er te betreuren waaronder Anne en Margot Frank
...lees meer...

Breitenau
Kamp Breitenau was een heropvoedingskamp in Hessen dat eerder dienst deed als klooster maar in juni 1933 in gebruik werd genomen als kamp. Heropvoedingskampen waren bedoeld om opgeschoten jongeren, misdadigers, zigeuners, Jehova's getuigen, bedelaars, prostituees en a-socialen weer in het gereel te krijgen, maar het duurde niet lang totdat ook de politieke tegenstanders van Hitler hier een lesje werd geleerd.
Tijdens de oorlogsjaren deed het kamp dienst als werkkamp voor diegenen die niet vrijwillig voor de Duitsers wilden werken.

Buchenwald
Dit uit 1937 stammende kamp deed dienst als gevangenis voor tegenstanders van de staat, op sociale of religieuze gronden werden zij geweerd. Later deed dit kamp ook dienst als krijgsgevangenis voor voornamelijk

Russen.
Tegen de zestig duizend mensen kwamen in dit kamp om het leven.

Chelmno Dit kamp werd al in 1941 geopend door de Duitsers in Polen.
Hier zijn rond de 300.000 mensen vermoord.

Dachau
Concentratiekamp Dachau in het hart van nazi-Duitsland (Beieren) werd al in 1933 (22 maart) in gebruik genomen, de SS gebruikte dit kamp als opleidingskamp en diende als voorbeeld voor later te bouwen kampen.
Hier stierven 190.000 mensen.
...lees meer...

Majdanek
Deze gevangenis voor krijgsgevangenen werd in 1942 door de Duitsers omgevormd tot een vernietigingskamp.
Naar schatting zijn hier 80.000 mensen om het leven gekomen.

Mauthausen
Bij deze Oostenrijkse plaats stond dit grote kamp dat reeds voor de oorlog in gebruik was genomen en gedurende de gehele Tweede Wereldoorlog in bedrijf is gebleven. Het exacte dodenaantal is ongewis omdat er te grote massagraven waren die men niet allen heeft uitgegraven, minstens 180.000 doden zijn er geteld, maar het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk op het dubbele.
...lees meer...

Maly Trostenets
Kamp bij Minsk in Wit-Rusland dat in 1941 door de Duitsers werd gebouwd voor Russische krijgsgevangenen, een jaar later werd het in gebruik genomen als vernietigingskamp. Joden uit Rusland, Oostenrijk, Duitsland en Tsjechoslowakije werden hier direct na aankomst vergast.
Rond de 50.000 mensen kwamen hier om het leven.

Neuengamme
In het Noorden van Duitsland leidde de SS dit beruchte kamp. Per dag moeten hier tussen de 100 en 150 mensen zijn overleden, gedurende enkele jaren.
In verhouding tot andere kampen hebben er in Neuengamme veel Nederlanders gezeten, zo'n 8.000.

Ponary
Nazi kamp in Litouwen vlakbij de Poolse grens. Hier kwamen 100.000 mensen om, waarvan 70.000 Joods waren.

Ravensbrück
Dit kamp lag diep in Duitsland, een kamp dat voor de oorlog werd gebouwd en tot 1945 dienst zou doen.
...lees verder...

Sachsenhausen
Dit kamp lag niet ver van berlijn en bestond al ver voordat de oorlog uitbrak. Hitler had dit kamp met maar één reden opgezet: van iedereen waar hij een hekel aan had afkomen.
Met name politieke tegenstanders, gehandicapten, homofielen, zigeuners, Jehova getuigen en verder iedereen die een misdaad had gepleegd werd hier opgesloten.

Salaspils
Over dit kamp in Letland is nauwelijks iets bekend. Alle na-oorlogse regeringen van deze Baltische staat willen liever niet herinnerd worden aan het kamp op hun grondgebied.

Er hebben veel kinderen gevangen gezeten die hun ouders al hadden verloren, de schattingen over het aantal doden lopen sterk uiteen. Hoewel het kamp lang heeft bestaan maar op het einde (1944) de gevangenen werden overgebracht naar Stutthof lijkt het mij niet waarschijnlijk dat er inderdaad 100.000 mensen om het leven zijn gekomen. Andere schattingen van rond de 60.000 lijken realistischer.

Er zijn enkele graven gevonden met daarin de lijken van kinderen. Er hebben waarschijnlijk 12.000 mensen gevangen gezeten. Vanaf het eerste moment was Gerhard Kurt Maywald betrokken bij de bouw en expoitatie van Salaspils. Pas in 1977 werd hij opgepakt en tot vier jaar veroordeeld voor medeplchtigheid aan de moord op 320 Joden.
Voor andere misdaden kon hij volgens de rechter niet worden veroordeeld omdat veel getuigen overleden waren of dat sommige getuigen elkaar tegenspraken.

Sobibor
Ook dit kamp lag in het oosten van Polen, veel Nederlanders overleefden dit kamp niet. Het kamp was puur en alleen bedoeld om de gearriveerden direct te vermoorden.
De schattingen lopen uiteen, maar rond de 230.000 mensen vonden hier de dood, waaronder 35.000 Nederlandse Joden.
...lees meer...

Stutthof
Om een aantal trieste redenen valt dit kamp in het noorden van Polen (nu Gdansk) op, het was het eerste dat door de Duitsers werd gebouwd en als laatste van alle kampen door de geallieerden werd bevrijd. Ook stierven er relatief veel mensen; tussen de 60 en 70.000 mensen. Bijna niemand van de vervolgden die in dit kamp hadden gewerkt kreeg een zware straf: van de 101 zaken leidde dit in twee gevallen (Franz Spillmann en Hans Tolksdorf) zelfs tot vrijspraak.
Meerdere vrouwen bleken vreselijke misdaden tegen de menselijkheid te hebben begaan. Enkelen werden veroordeeld tot de strop, een straf die ook daadwerkelijk tot uitvoer werd gebracht.

In 2016 maakte het Duitse Openbaar Ministerie bekend dat er vier mannen en vier vrouwen zijn opgespoord die in Stutthof hebben gewerkt. Ze worden mede verantwoordelijke gehouden voor de dood van duizenden gevangenen.
De mannen werkten in het kamp als bewaker, de vrouwen als typiste of telefoniste. Ze zijn nog niet aangehoudenm, er komt eerst een onderzoek naar hun geestelijke en lichamelijke gezondheid.
(...lees ook dit...)

Overigens was het Jens Rommel die de acht op het spoor kwam, Jens staat aan het hoofd van een overheidsdienst die louter en alleen jaagt op oud-nazi's. Jens is overigens GEEN familie van Erwin Rommel, de Duitse veldmaarschalk die in Noord-Afrika bij de slag om El Alamein tegen Bernard Montgomery vocht.
Jens Rommel vervolgt zelf geen misdadigers uit de Tweede Wereldoorlog, hij levert zijn dossier in bij andere aanklagers. Rommel mag tot 2025 zijn werk voortzetten.

Theresienstadt
In Tsjechië 'kregen' de Joden hun eigen stad, maar in werkelijkheid waren zij gevangenen. Vanuit heel Europa werden hier Joden naar toe gestuurd.
Er stierven alleen al 15.000 kinderen.
...lees verder...

Treblinka
De SS had dit kamp twee jaar in gebruik, het werd gesloten omdat de Joden 'op' waren. Het kamp lag diep in Polen, veel Poolse Joden werden hier opgesloten.
Dit massa vernietigingskamp was voor 900.000 Joden het eindstation in hun leven. Na Auschwitz vielen hier de meeste doden te betreuren.
...lees verder...

Warschau
Dit kamp in Warschau bevond zich niet alleen in het getto, maar ook in andere delen van de stad. In anderhalf jaar (1942- 1944) vielen hier tenminste honderdduizend slachtoffers.

Westerbork
Westerbork was een doorvoerkamp waar onder andere Anne Frank met haar familie heeft gezeten voordat zij naar andere kampen werden overgebracht. Meer dan honderd duizend Nederlandse Joden werden naar dit 'tussenstation' gebracht.
...lees verder...

Veel andere kampen

Met het noemen van enkele kampen heb ik bedoeld om de verschillende types te duiden. Begin maart 2013 werd na studie door The United States Holocaust Memorial Museum bekend gemaakt dat er in de periode 1933 - 1945 maar liefst 42.500 kampen en getto's waren. Een schokkend aantal, maar zoals ik al aantoonde, er is verschil tussen het ene en het andere kamp.

Als je meer wilt weten over het onderzoek van het Amerikaans Holocaust Memorial Museum, klik dan HIER.

Meer over kampen:
   KAMPEN IN AMSTERDAM

   KAMPEN IN NEDERLAND

   VERNIETIGINGSKAMPEN

   KAMPEN IN EUROPA

   KAMPEN BUITEN EUROPA

Hieronder een aantal, soms schokkende, foto's van een aantal kampen. Beelden zeggen meer dan woorden.