De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

José Bosma

Leven vanuit verzet

Het ene verzet is het andere niet en het ene boek het andere niet. Ik plaats hier zelden iets over een boek omdat het vaak meer van hetzelfde is, natuurlijk zijn de personages, plaatsen en gebeurtenissen nimmer identiek, maar de strekking van boeken die verhalen vertellen over de oorlog wel.

Uitzonderingen bevestigen de regel, zo ook geldt dat voor onderstaand boek van José Bosma, 'Leven vanuit verzet'.


Als de Duitsers in 1945 ons land verlaten begint voor velen de strijd pas. José wordt na de oorlog geboren in de Amsterdamse Jordaan, als haar vader overlijdt krijgt ze een andere kijk op hun geschiedenis.

Ze komt met vragen aan haar vader te zitten, wat heeft hij meegemaakt, waarom zei hij niets over zijn tijd in de oorlog, het verzet en de latere mishandeling van zijn dochter?
José werd na de oorlog geconfronteerd met de gevolgen van een oorlog die de hare niet was.

José vertelt over haar jeugd in Amsterdam. De mooie herkenbare plekjes en typisch Amsterdamse humor verzachten de traan die de leidraad is in dit boek waarvan je de bijna 200 pagina's in één ruk uitleest.

Een fragment
Mijn vader had middelgrote behaarde handen met vierkant gevormde nagels en geen enkele ring aan zijn vingers. Zelfs geen trouwring.
'Dat is te gevaarlijk als je aan een draaibank werkt, je bent zomaar een vinger kwijt,' vertrouwde hij mij ooit eens toe in een van zijn weinig spraakzame momenten.
br> Mijn vader was in zijn jonge jaren een knappe lange verschijning met donker haar die zo weggelopen kon zijn uit een zigeunerfamilie. Vooral wanneer hij zijn geliefde accordeon om had.
Altijd netjes gekleed en tot in de puntjes verzorgd, zelfs wanneer hij in zijn beige stofjas liep om zijn duiven te verzorgen of om aan zijn werkbank te klussen. Kenmerkend aan hem was zijn zwarte Franse alpinopet die hij bijna altijd op zijn hoofd droeg.
Het uiterlijk van mijn vader had ook wel iets Joods. De grijsgroene ogen en doordringende blik maar vooral zijn neus refereerde daar aan. Een man van weinig woorden. Hij en ik hadden een vreemde relatie tot elkaar. Toen ik nog héél klein was keek ik letterlijk en figuurlijk tegen hem op. Ik had zoals elk kind behoefte aan zijn goedkeuring en wilde dat hij trots zou zijn op mij, dat hij om mij gaf en van mij hield
Tot mijn grote verdriet heeft hij dit nooit rechtstreeks aan mij kunnen uiten tijdens zijn leven. Maar in de korte tijd die hem op aarde nog restte gaf hij zichzelf bloot zonder woorden en in dat speciale moment voelde het voor mij alsof ik zijn innig geliefde kind was. Het was wat onwennig, maar sterkte mij wel. Dit gebeurde vlak voor zijn dood toen ik hem opzocht in het ziekenhuis nadat ik hem een aantal jaren niet had gezien, noch gesproken.
Ik had bewust een flink aantal jaren afstand genomen van mijn vader nadat hij mij voor de zoveelste keer ten onrechte beschuldigde en vernederde. Toch heb ik dankzij één telefoontje van mijn moeder, waar ik toen zo af en toe nog wel contact mee had, op een hele mooie manier afscheid van hem kunnen nemen.

Tijdens dit telefoongesprek vertelde mijn moeder dat mijn vader in het ziekenhuis lag en er behoorlijk slecht aan toe was. 'Het kon wel eens niet lang meer duren,' zei ze.
Nog diezelfde week heb ik alle moed die ik in me had verzameld en ben naar het ziekenhuis gegaan om hem te bezoeken. Ik kocht een grote bos witte bloemen en reed er in mijn eentje naar toe. In het ziekenhuis aangekomen, vond ik snel zijn kamer en toen ik de deur opende schrok ik hevig van wat ik daar zag. De sterk vermagerde slapende man in dat bed, leek van geen kant meer op de man die hij ooit geweest was.

Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme