De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

Hans Knoop, journalist

Dit relaas over een beruchte zaak tegen een oorlogsmisdadiger begint met de Amsterdamse jourmalist Hans Knoop die midden in de oorlog geboren wordt als zijn Joodse ouders ondergedoken zitten in Hans Knoop Naarden. Later zou Knoop bevriend raken met dikke Charles, iedereen in Amsterdam kent Charles Geerts, zoals hij in werkelijkheid heet.
Deze vriendschap zou een vreemd licht werpen op Knoop omdat Knoop als onberispelijk geldt en Geerts het liefst zaakjes doet die zich in het schemergebied afspelen.

Vooral kennen we Knoop dus als woordvoerder voor Charles Geerts, ouderen onder u kunnen zich echter wellicht nog de vele interviews herinneren die Knoop gaf over 'de zaak Menten'.
Tussen de bedrijven door probeerde Knoop de Media Markt (Duitse eigenaar) eigenhandig de nek om te draaien door te publiceren dat het bedrijf gefinancierd was met fout geld.
Otto Beisheim, de eigenaar van het Metro-concern, waar ook de Media Markt toebehoort, was een hoge SS officier in de oorlog. Volgens eigen zeggen deed hij slechts zijn plicht en is hij na de oorlog door de Engelsen gevangen gezet en tot inkeer gekomen dat de strijd die hij streed een verkeerde was, maar dat hij niet beter wist.

Knoop kon maar niet begrijpen dat Antwerpse en Amsterdamse Joden bij de Media Markt kochten, een man rijk maken die de Joden al zoveel leed had bezorgd. Volgens Knoop had Beisheim tijdens de oorlog geld weggesluisd naar Zwitserland om dat jaren later weer op te halen en er zijn imperium mee op te bouwen.
Het geld zou hij in directe opdracht van Hitler hebben weggebracht, aldus Knoop. Ik heb hiervoor overigens geen andere bronnen dan Knoop zelf kunnen vinden.

Het typeert Knoop. Met deze achtergrond (een Knoop die het vuur op de tong heeft) is zijn volhardendheid, waarmee hij achter Pieter Menten aanging wellicht te begrijpen.

Pieter Menten

Met een gerust hart kunnen we stellen dat Rotterdammer Pieter Menten een oorlogsmisdadiger was, hij overleed op 14 november 1987 in bejaardenhuis De Beukenhof te Loosdrecht. Hij werd 88 jaar en was na het verlaten van de gevangenis reeds dementerend. Menten ligt begraven op de Ooster Begraafplaats te Amsterdam.
Er is uiteindelijk geen greintje twijfel meer: Menten was een foute Nederlander, in hart en nieren.
Zijn Jodenhaat overtrof alle moraliteit.

Menten wordt rijk geboren in Rotterdam maar wijkt in 1920 uit naar Polen om daar grof geld te gaan verdienen. Vrijwel direct na het uitbreken van de oorlog kiest hij de kant van de nazi's, voornamelijk uit zakelijke Pieter Menten in SS uniform overwegingen, hoewel hij Joden nooit tot zijn kennissenkring zou toelaten. Omdat Menten jarenlang in Polen gewerkt heeft spreekt hij goed Pools, dat komt van pas als de Duitsers een tolk nodig hebben. Van het een komt het ander en Menten wordt SS'er. Hij weet uit zijn werkzame tijd waar de Joden wonen en verraad ze aan de lopende band aan de nazi's.
Aan welke misdaden Menten zich allemaal schuldig heeft gemaakt laat ik hier grotendeels buiten beschouwing, ik beperk me tot de zaak die door Knoop aan het rollen werd gebracht.

Kunst in de verkoop, geroofde kunst
Menten was rijk, onmetelijk rijk. Toch kon hij het niet laten zijn vermogen te laten groeien door kunst die hij jarenlang aan de muur had hangen te laten veilen. Kunst die nooit rechtmatig van hem is geweest. Zijn dienst bij de SS en het heulen met de Duitsers werd hem na de oorlog zwaar aangerekend, maar op miraculeuze wijze weet hij de dans te ontspringen, hij zit slechts enkele maanden in de gevangenis, niet in de laatste plaats dankzij zijn advocaat die tevens kamerlid was voor de KVP, het latere CDA.
Naar verluidt rooft Menten drie of vier wagonladingen vol kunst die midden jaren zeventig onder andere via een catalogus, die in Israël terechtkomt, te koop worden aangeboden. Hans Knoop krijgt een dossier van Menten in handen en gaat aan de slag.

Knoop maakt zoveel stampij dat de zaak de politiek niet meer kan ontgaan. Menten krijgt bezoek van de politie, maar blijkt te zijn getipt, hij zit op het moment van de inval in een hotel in Zwitserland. De Zwitsers leveren hem uiteindelijk uit en na veel juridisch wapengekletter wordt Pieter Menten veroordeeld tot tien jaar waarvan hij slechts een paar jaar uitzit.

Arrestatie
Aan het moment waarop Menten opgepakt moest worden en in Zwitserland bleek te zitten is er wel iets vooraf gegaan. De politiek maakte zich erg druk om deze zaak omdat Menten een vermogend man was die in kringen van veel bekende Nederlanders figureerde.
Op een vrijdag werd bekend dat Menten opgepakt moest worden, maar om onverklaarbare redenen wachtte men tot maandag, in dat weekend werden veel, heel veel mensen ingelicht over de op handen zijn aanhouding van Menten. Die pakte rustig vijf koffers en vertrok op zondag met stille trom richting de Alpen.

Van Agt, destijds minister van justitie in een kabinet met de PvdA, lag onder vuur van de gehele Tweede Kamer, maar hij zei van niets te weten. Dat half Nederland al wist wat Menten ook wist maakte weinig indruk Dries Van Agt bij de Menten debatten op Van Agt. De PvdA had harde kritiek op Dries, maar lieten hem niet vallen om het kabinet te redden.
Hans Knoop wilde overal vooraan staan en niet geheel ten onrechte, zijn vele onderzoekswerk had de zaak immers aan het rollen gebracht. Zowel van justitie, de politiek als de rechercheurs die op deze zaak zaten, kreeg hij informatie.

Dries van Agt kwam geschonden uit de debatten over de zaak Menten. Het wonderlijke is dat Van Agt dikwijls vleugellam leek. Een andere lezing waarover ik het later nog zal hebben is dat Van Agt simpelweg niet te assertief kon opereren omdat er totaal andere belangen op het spel stonden.
De verkiezingen die volgden kostte Van Agt alsnog de kop, en toch zou de PvdA niet de volgende regering vormen omdat Van Agt zich te aangeschoten voelde door coalitiepartner PvdA.
Menten werd op 14 december 1977 tot 15 jaar cel veroordeeld, het hoger beroep verliest hij, maar het verzoek om cassatie bij de Hoge Raad valt gunstiger voor hem uit, Menten wordt vrijgesproken. De juridische strijd ging echter nog jaren door voor de rechtbanken van Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Op 9 juli 1980 veroordeelde de rechtbank te Rotterdam hem tot tien jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest en 100.000 gulden boete wegens medeplichtigheid aan de massamoord in Podhorodce.
Tijdens de laatste zitting trad de broer van Pieter Menten op als getuige van de aanklagers, Dirk Menten, zelf rijk geworden ten koste van Joden, had een vrijgeleide gekregen zodat hij niet uitgeleverd zou kunnen worden aan België, alwaar Dirk gezocht werd. Tijdens de rechtzaak kwam het regelmatig tot een felle woordenwisseling tussen de twee broers die elkaar beschuldigden.
De twee jaar jongere Dirk was pas bereid om te getuigen toen Pieter hem de schuld van massamoord in Polen (thans Rusland) in de schoenen wilden schuiven. Nadat Dirk de rechters aannemelijk maakte dat hij tijdens de massamoord achtereenvolgens in Parijs, Brussel en Aerdenhout was geweest viel het doek voor Pieter Menten.

In 1953 liet Dirk een verklaring opstellen met wat Pieter Menten hem in 1943 had verteld over wat er in 1941 had plaatsgevonden in Polen, dit document werd opgeborgen bij een notaris en kwam bij de zitting uit de kast. Omdat Accent een miljoenenclaim aan de broek kreeg van Menten ging een collega van Hans Knoop achter zijn rug om op onderzoek uit om het verhaal van zijn hoofdredacteur af te zwakken. Tot in de rechtbank werd er gelogen, het baatte gelukkig niet, Menten werd veroordeeld.
In 1985 was hij echter alweer vrij man. Voor kunstroof en andere massamoorden is hij zelfs nooit veroordeeld.

Was Van Agt bewust aan het tegenwerken?
Hans Knoop dacht van niet, in een interview noemde hij Van Agt 'onhandig en ongeïnteresseerd'. Ik ga iets verder. De band tussen het Koningshuis en de Christelijke politiek is er altijd geweest, Van Agt is geen domme man, ik noem het eerder 'sluw' dan 'onhandig' als je oude beelden van de debatten terugkijkt.
In het najaar van 1976 smeert Menten hem naar Zwitserland, daarvoor had hij drie dagen de tijd, immers, op vrijdag was besloten dat hij maandag zou worden opgepakt. Van Agt zou hierover worden ondervraagd, maar die bleek zich plotseling in het buitenland te bevinden. De storm ging niet liggen, toch had Van Agt geen adequaat antwoord op de velle vragen vanuit de kamer.
Volgens Van Agt lag de fout bij het Openbaar Ministerie, dit staat haaks op de geruchten dat Van Agt wel degelijk op de hoogte was gebracht van de voorgenomen arrestatie, maar niets had gedaan om deze te bespoedigen. Later bleek dat Van Agt gelogen had, hij was wél degelijk vooraf op de hoogte gesteld. Van Agts verweer was dat hij het bericht daaromtrent niet gelezen had. In de pers liet Van Agt doorschemeren dat alles een farce was geweest om hem en het CDA (dat toen gesmeedt werd uit de KVP, CHU en ASP) te beschadigen.

Van Agt en zijn KVP waren niet happig om de zaak tot op de bodem uit te zoeken, maar hadden later geen keus meer. Verschillende dossier rondom de zaak Menten zijn door Van Agt persoonlijk bestempeld als 'hoogst vertrouwelijk' en zullen nog tot in lengte van jaren gesloten blijven.
Alleen die omstandigheid op zich al doet vermoeden dat er meer aan de hand is.

De link met het Koningshuis

Prins Bernhard en Juliana trouwden in 1937, elders op deze site meldde ik al dat er veel SS'ers aanwezig waren op hun huwelijksfeest, Bernhard kwam uit een Duitse familie die in hoog aanzien stond en nauwe banden had met Hitler.
Het verhaal gaat dat Pieter Menten na het feest, tijdens de huwelijksreis, het Koninklijk paar heeft ontmoet. Menten, SS'er in Polen en Bernhard, ook niet geheel onbevlekt, waren zeker in die tijd geestverwanten, dat Bernhard zich in de ogen van het verzet voldoende gerehabiliteerd heeft moge zo zijn, het elimineert niet de hardnekkige geruchten die steeds weer de kop op steken.
Menten zelf heeft nooit gerept over deze ontmoeting, maar opvallend genoeg wel over een etentje met de Prins en zijn toen aanstaande echtgenote in 1936, een jaar voor het huwelijk dus.

De regering in ballingschap in Londen was geen sterke ploeg, Gerbrandy was wellicht goed van zin, maar met de ploeg die hij tot zijn beschikking had was het slecht zaken doen. Van enige doortastendheid was alleen sprake bij Wilhelmina die tot drie jaar na de oorlog op de troon zou blijven, zij trad af in het jaar dat er een parlementair onderzoek naar de gang van zaken in de oorlog werd gestart.
Meerdere mensen die een boekje open wilden doen over de lamlendige regering in ballingschap werden weggepromoveerd of vonden onder zeer vreemde omstandigheden de dood.

Hannie Schaft, welke rol speelde zij?
Hannie Schaft was communiste, ook al zat zij in het verzet, de regering moest niets van 'dit soort mensen' hebben. Er zijn veel aanwijzingen dat de communisten vooral niet als 'de verzetshelden' uit de oorlog Hannie Schaft mochten komen. Een van hen was Hannie Schaft, zij stierf doordat zij op pad werd gestuurd om een Duitser te vermoorden, maar het pistool dat ze meekreeg bleek losse flodders te bevatten.
Zij werd gepakt door de Duitsers en snel veroordeeld en terechtgesteld.

Pieter Menten heeft altijd beweerd over documenten te beschikken met opdrachten van overheidswege om communistische elementen in het verzet te elimineren. Menten heeft hier ooit wat opmerkingen in het openbaar over gemaakt, maar het bleef bij de suggestie dat de naam van Bernhard eronder stond. Toen Menten getipt werd dat hij opgepakt zou worden lagen de documenten zeer vermoedelijk in zijn kluis, de recherche vond ze.
De tip kon van iedereen zijn gekomen, want velen wisten vrijdag al dat Menten maandag zou worden opgepakt. Saillant detail in deze is dat de beslissing om Menten op te pakken viel in een restaurant (Jan Tabak), een zaak waar Pieter Menten zelf zeer vaak kwam, het personeel en de leiding kenden hem goed, hetzelfde personeel dat aanwezig was toen de beslissing viel menten drie dagen later op te pakken.
Toen Menten er later naar werd gevraagd zei hij dat iemand van het blad Accent hem geïnformeerd had, dit lijkt eerder een pesterijtje van Menten, want zijn eeuwige kwelgeest Hans Knoop werkte voor Accent.

Vlak voor de kerst van 1977 verdwijnt Pieter Menten achter de tralies, een jaar later (december 1978) verschijnt er in het dagblad Trouw een artikel dat Prins Bernhard persoonlijk geprobeerd zou hebben om Pieter Menten bij zijn eerdere veroordeling in 1945 tot tweemaal aan toe uit de gevangenis te krijgen.
Menten zei hierover dat hij indertijd eens een keer met de Prins gegeten had en dat zij dezelfde passie deelden; kunst. Toen Menten na de oorlog veroordeeld was schreef hij een brief naar de Prins waarop nimmer antwoord kwam, maar Menten werd uiteindelijk veroordeeld tot zijn voorarrest en stond dus direct weer op straat als vrij man.

Overigens was de motivatie een zeer dunne, het was niet bewezen dat Menten in vreemde dienst was geweest, wonderlijk, want Menten was door velen herkend als SS-officier, er waren zelfs foto's van. De slachtpartij in een Pools dorp waarvoor Menten later wel veroordeeld zou worden was toen nog niet bekend. Wel was er een dossier, maar dat verdween tot 2022 onder het stof in een Haags archief. Dat een kopie van dat dossier Menten later noodlottig zou worden was toen uiteraard nog niet bekend.

Poging te ontsnappen?

Op 22 december 1976 werd Menten dus aan Nederland uitgeleverd, hij neemt mr. B. Simon (zonder 's') als advocaat. Een collega van deze advocaat heet Simons (met een 's') en krijgt een merkwaardig telefoontje van ene Loek van der Gaag die de 'verkeerde' advocaat meedeelt dat er een bevrijding op handen is van Pieter Menten.
Een aantal lieden uit de Haagse (en/ of Groningse?) onderwereld zou bereid zijn tot een gewelddadige ontzetting. Menten en Van der Gaag kenden elkaar, de laatste was een begenadigd pianist die regelmatig bij Menten thuis concerten gaf, volgens mij niet bevestigde berichten gaf hij ook les, onder andere aan de vrouw van Pieter Menten.
De advocaat, die dus niets met Menten te maken had, belde direct de politie. Van Van der Gaag (39) werd nimmer meer iets vernomen, behalve dan dat zijn lijk in een gracht werd gevonden. Jopie Nipius, de koningin van de Haagse roze buurt, zat bij hem in de auto en kwam eveneens om het leven.
Loek had met zijn auto een vreemde manouvre gemaakt en was van een talud geraakt.

De naam Hans Teengs Gerritsen viel ook, een verzetsman die zeer goed bevriend was met Prins Bernhard. Hans had contact met een groep rondom Karate Bob, Slobodan Mitric, een voormalig agent van de Joegoslavische geheime dienst. Slobodan beweerde ooit zelf dat hij 'wel eens klusjes opknapte' voor Hans Teengs die reeds in 1930 Bernhard zur Lippe-Biesterfeld leerde kennen.
Zeven jaar later trouwde Bernhard zich in het Nederlandse Koningshuis. Hans Teengs Gerritsen was er kind aan huis en werd door de prinsessen 'Oom Hans' genoemd. Hij overleed op 82-jarige leeftijd ten gevolge van, alweer, een auto-ongeluk. Hans en de Prins gingen twintig keer met elkaar op safari in Afrika, dat zegt iets over de verstandhouding.

Tijdens de oorlog zat, zoals gezegd, Hans in het verzet, omtrent zijn heldhaftigheid is geen enkele twijfel. Hij wist handig aan wapens te komen en stond ook na de oorlog bekend als wapenhandelaar. Lees hier meer over Hans Teengs Gerritsen.

C. Koning-Stroink

Voorafgaand aan de tweede veroordeling Van Pieter Menten ging er een onderzoekscommissie van drie leden aan de slag, de commissie-Schöffer. Het onderzoek nam drie jaar in beslag, de pers wemelde van de spookverhalen waar de commissie niet op wenste te reageren, er werd één uitzondering gemaakt. Het artikel in Trouw waarin mevrouw C. Koning-Stroink als chef de bureau van de gevangenis te Haarlem iets opmerkelijks vertelde.
Zij zou gezegd hebben dat er op 16 mei 1945 een order van Prins Bernhard was gekomen waarin hij aandrong op de vrijlating van Pieter Menten. Op 13 oktober 1945 was Menten inderdaad weer vrij man. De order van de Prins kwam na een verzoek van Menten aan de Prins om zijn invloed aan te wenden hem vrij te krijgen.

De commissie reageerde aldus:
In het artikel in Trouw deelt mevrouw C. Koning-Stroink mede van de commissie te hebben vernomen dat in de dossiers waarover de commissie beschikt een brief aanwezig zou zijn van Prins Bernhard met het verzoek Menten vrij te laten. Dit nu is volstrekt onjuist. Mevrouw Koning had in 1977 in de pers medegedeeld zelf ooit zo'n brief te hebben gezien. Op grond daarvan heeft de commissie haar gehoord en haar ook met bepaalde documenten geconfronteerd.
Daarbij bevond zich echter geen brief van prins Bernhard. Wel is aangetroffen, en ook aan mevrouw Koning getoond, een request van Menten aan prins Bernhard uit 1945, met een verzoek om steun, zoals er zeer veelvuldig verzoekschriften aan leden van het Koninklijk Huis werden gericht. Dit verzoekschrift heeft de normale administratieve weg omhoog en omlaag gevolgd en geen aanwijsbare gevolgen gehad.


Deze reactie van de commissie vond ik in stukken van de Staten Generaal. Waarom mevrouw Koning ooit anders beweerde is nooit opgehelderd. Feit blijft dat Menten na de eerste veroordeling vrij snel vrij kwam en jaren later drie dagen de tijd kreeg een nieuwe arrestatie te voorkomen waarop hij naar Zwitserland vluchtte. Pas toen zijn kluis leeggehaald was pakte de Nederlandse Staat hem aan en werd Menten opnieuw veroordeeld.

Menten stelde zelf meermaals dat zijn brief aan de Prins er zeker voor gezorgd moet hebben dat hij zo snel op vrije voeten werd gesteld in 1945.

Ivo Schöffer

Het moet voor de commissie stuitend zijn geweest hoe weinig er boven tafel kwam. Zeker, zij presenteerden een lijvig rapport, maar de kwestie had eigenlijk over de jaren 1943-1945 moeten gaan waarin Menten de meest vreselijke dingen uithaalde. In plaats daarvan bleef de aanklacht beperkt tot de slachting in Polen.
De leider van het onderzoek sprak liever van de Commissie-Menten, maar zoals zo vaak wordt een commissie vernoemd naar de voorzitter, in dit geval Ivo Schöffer.

Ivo Schöffer overleed in 2012 op 89-jarige leeftijd, hij was een vooraanstaand en onomstreden historicus. Tijdens zijn studiejaren nam hij deel aan het verzet tegen de Duitsers en hielp Joden onderduiken. Yad Vashem onderscheidde na de oorlog het gehele gezin Schöffer.
Schöffer was ook de grondlegger van het Biografisch Woordenboek van Nederland, onder andere Cees Fasseur was een 'leerling' van hem, er verschenen maar liefst 45 proefschriften onder zijn begeleiding.
Ivo Schöffer was Ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw en lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. De beperkingen in zijn rapport kwamen puur voort uit onmacht, niet uit onkunde.

Bewijs tegen Bernhard 'verdwenen' dus...

Na de vondst van de papieren in de kluis van Menten kon (lees: hoefde) Bernhard niets meer voor hem doen, er ontstond een patstelling. Of de papieren nu wel of geen beschadigende werking voor de Prins konden hebben maakte niet uit, Menten had ze niet meer, dus hij kon worden veroordeeld.

Vermeldenswaardig is nog dat de dood van Hannie Schaft en de pogingen de communisten hun heldenrol te ontnemen ook wel de Velser Affaire wordt genoemd, iets waar Pieter Menten van wist, hij zou de officiële documenten hebben gezien die afkomstig waren uit Engeland, van de regering of het hoofd van de Binnenlandse Strijdkrachten: Prins Bernhard. Menten heeft altijd zijn mond gehouden, mogelijk om er later mee te kunnen onderhandelen.
Toen hij al zijn papieren kwijt was had hij geen bewijs meer en verdween alsnog achter de tralies, toen hij vrij kwam was hij een totaal ander mens die dement en niet goed meer aanspreekbaar was. Nu is Menten altijd een goed toneelspeler geweest, dus je mag betwijfelen of hij echt de weg kwijt was. Niet lang nadat hij vrij was gelaten probeerde hij naar Ierland te emigreren, ook daar had hij een huis. De Ierse regering wilde hem echter niet toelaten.

Onafhankelijk? Mwahh
Of de onderzoekscommissie onafhankelijk was waag ik te betwijfelen. Job de Ruiter was Minister van Justitie, de zaak Menten had veel verwantschap met de Velser Affaire waarin de Ruiter al blijk gaf weinig op te hebben met de waarheid. Althans, met het openbaren ervan.
In het eindrapport werden er verwijten gemaakt aan het adres van de advocaten van Pieter Menten, die uitlatingen werden door sommige onafhankelijken als zijnde 'niet verstandig' gekwalificeerd. De commissie had het aan de andere kant ook weer niet al te makkelijk, sommige dossiers die de commissie graag wilde inzien bleven voor hen gesloten. Dries van Agt hield persoonlijk de boel op slot waardoor Menten alleen terecht kon staan voor de zaak in Polen, zijn handel en wandel tijdens de oorlog bleef hierdoor geheel buiten schot.
Toch publiceerde de commissie een 921 pagina's dik boekwerk.

De stelling 'er mochten geen kopstukken' vallen geldt wat deze zaak betreft, vandaag de dag nog steeds. Je kunt je dus afvragen of het heropenen van de Velser Affaire of de zaak Pieter Menten nog wel zin heeft. De kwestie heeft twee kanten. Foute Nederlanders sloten zich op het einde van de oorlog bij het verzet aan en kregen mooie baantjes.
Als er informatie bekend was bij foute Nederlanders over hoogeplaatste dames en heren zou er mogelijk chaos zijn ontstaan na de bevrijding. Op zich is er dus wat voor te zeggen om de deksel op het bin te houden, maar meer dan zeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog zou dat toch wel anders mogen zijn.
Dit gaat echter over politici, die geven niet graag hun fouten toe, en zolang bijvoorbeeld Dries van Agt nog leeft kun je het openen van deze beerput wel vergeten. En zijn krantenkoppen uit die tijd als onderstaand ook niet verwonderlijk.




Welke rol was er weggelegd voor de pers?

Hans Knoop werkte voor Accent, een weekblad dat slechts tien jaar heeft bestaan (1968 - 1978) en dat zijn basis vind in het verzet van de Binnenlandse Strijdkrachten. Niet vreemd dat het blad zich rechts van het politieke spectrum bevond en columnisten had als G.B.J. Hiltermann, Willem Duys, Arnold Heertje en Joop Landré, de latere voorman van de TROS.
Toen de oplage zich in het begin van de jaren zeventig verdubbelde naar 50.000 stuks kocht de Telegraaf het blad, het zag in Accent een handig instrument om de aanval op de KVP op te voeren. Hans Knoop werd hoofdredacteur maar moest tijdens de zaak-Menten een tweede man naast zich dulden. De zaak-Menten leverde het blad veel nieuwe lezers op, maar was De Telegraaf die, bang voor de miljoenenclaims van Pieter Menten, het graf delfde voor Hans Knoop door het voorzichtig op te nemen voor Pieter Menten.

Andere kranten bleven de kant van Hans Knoop kiezen, een wonderlijke ontwikkeling. In 1977 hield Knoop de eer aan zichzelf en begon voor zichzelf. Hij zou onder andere woordvoerder worden van Charles Geerts.

Serie over Pieter Menten op basis van het boek van Knoop

Omroep MAX zond in het najaar van 2016 een drie-delige serie uit over de zaak Menten. Leidraad was het boek dat Hans Knoop schreef.
Knoop beschrijft gedetailleerd wat er zich in Polen heeft afgespeeld, gaandeweg het boek worden de feiten wat dunner en aan het eind verwijst Knoop de Velser Affaire naar het land der fabelen, als hij alle feiten gekend had was hij daarin iets omzichtiger gebleven, want jaren na zijn boek komt er nog steeds bagger uit de koker.
Met name de KVP heeft volgens Hans Knoop een bedenkelijke rol gespeeld, dat ben ik met hem eens, maar het waren niet alleen de Katholieken die de beerput vol met drek lieten zitten.
Dat Prins Bernhard een rol heeft gespeeld rond Menten en de Velser Affaire staat voor mij vast, maar het is allemaal wat lastig te bewijzen als de dossiers gesloten blijven.

Meta Menten

In 1955 (her en der staat 1953, dat klopt niet) trouwde Pieter Menten voor de derde maal, vaak lees je tweemaal, maar met zijn eerste vrouw Elisabeth van As trouwde hij tweemaal, namelijk in 1920 en in 1951 nogmaals, na een scheiding in 1949. Zij was ernstig ziek en overleed in 1953 als getrouwde vrouw.
In 1955 hertrouwt Menten, ditmaal met Meta Pauw, zij is nimmer betrokken geweest bij zijn dubieuze handel en wandel. Wel stond zij altijd pal achter haar man, zij probeerde zelfs via de vrouw van Hans Knoop om publicaties te voorkomen.
Pieter Menten zelf overleed in 1987, Meta Menten overleed op 24 november 2016 op 90-jarige leeftijd. Zij heeft al die jaren na de dood van haar man Pieter in weelde kunnen leven van het bloedgeld van haar man. De volgende dag overleed Slobodan Mitric, best opmerkelijk. De eerste uitzending van de serie over Menten was op......23 november 2016.
Buren van Meta Menten hadden nooit contact met haar, wel kwamen er mensen over de vloer. Daags na haar overlijden werd het appartement van Meta aan de Schuttersweg in Hilversum leeggehaald, in de pers is geen rouwadvertentie verschenen. De urn met haar as is bijgezet in het praalgraf van Pieter Menten op de Ooster Begraafplaats te Amsterdam. Hun naam staat overigens niet op het graf, dus ernaar zoeken heeft geen zin.

De Velser affaire bespreek ik HIER.


Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme