De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

Burgemeester tegen wil en dank?

Als er oorlog uitbreekt en je land wordt bezet heb je als burgemeester twee keuzes, meewerken of wegwezen. In Amsterdam zat een burgemeester die ageerde tegen de NSB en de nazi's. Zo was het in weinig gemeenten in Nederland tijdens de bezetting, de meesten bleven op hun post en hadden het ook makkelijker dan in Amsterdam waar de bevolking voor een groot deel uit Joden bestond.
Na de oorlog werden ruim 500 van 1.000 burgemeesters ontslagen, verreweg de meesten waren lid van de NSB, slechts 75 niet. Voor de vervolging maakte het niet uit omdat allen verweten werd mee te hebben gewerkt met de bezetter.

Dat het uiteindelijk niet uitmaakte of je protesteerde blijkt goed uit de post van burgemeester tijdens de oorlog in Amsterdam, er werd simpelweg een meegaander kandidaat gezocht.

Willem de Vlugt

1921 - 1941
Amsterdammer De Vlugt wordt in 1872 geboren, het einde van de oorlog zou hij niet halen, hij stierf van ouderdom (72) in februari 1945 in zijn toenmalige woonplaats Aerdenhout.

De Vlugt had eigenlijk vier beroepen, assuradeur, houtbewerker, aannemer en politicus. Als ARP'er ging hij de Tweede Kamer in, de Amsterdamse politiek trok hem echter meer, in 1918 werd hij wethouder in de hoofdstad, drie jaar later burgemeester.
Toen de Duitsers Nederland bezetten mocht De Vlugt nog een jaar aanblijven, na de Februaristaking van 1941 moest hij het veld ruimen voor de liberaal Voûte, die pro-Duits was.
Willem de Vlugt is met zijn twintig dienstjaren de langszittende burgemeester van Amsterdam.

Edward Voûte

1941 - 1945
Als je tijdens een oorlog de steun van de bezetter hebt ben je geen frisse jongen, daar is niets aan gelogen. Edward Voûte was pro-Duits, nog net geen lid van de Unie of de NSB, maar de Duitsers legden hem geen strobreed in de weg.

Om een goede kans te maken werd Voûte SS'er, dat hielp hem, want de Duitsers ontsloegen De Vlugt in februari 1941 en zette Edward op zijn stoel. In het laatste jaar van de bezetting zag Edward Voûte de bui al hangen en probeerde hij aansluiting te vinden bij anti-krachten, maar die vertrouwden hem niet.
Loe de Jong was mild over hem, dit was hoogstwaarschijnlijk ingegeven doordat ambtenaren en eigendommen van de gemeente met rust werden gelaten door de nazi's. Dat dit kwam omdat Edward Voûte verder volledig meewerkte in alles wat de bezetter vroeg liet De Jong buiten beschouwing. De Joden hebben nooit op enige steun van deze burgemeester kunnen rekenen. Zijn trouw aan de bezetter werd beloond met het burgemeesterschap van Diemen op het eind van de oorlog.

Na de oorlog werd hij gearresteerd, maar door tussenkomst van ambtenaren en medewerkers van de politie kwam hij tot tweemaal aan toe vrij. De bewijzen tegen hem waren echter dermate talrijk dat hij tot drie en een half jaar cel werd veroordeeld waarvan hij tweederde uitzitte, hij overleed in juni 1950, een jaar na zijn vrijlating.

Feike de Boer

1945 - 1946
De Boer (1892) werd direct na de oorlog burgemeester van Amsterdam, echter, dit was een tijdelijke functie, hij zou al spoedig (1946) worden opgevolgd door Arnold Jan d'Ailly die beoogd Minister was, maar die post aan zich voorbij zag gaan, als 'troost' mocht hij eerste burger van de hoofdstad worden.
Gijs van Hall volgde in 1956 Jan d'Ailly op nadat uit was gekomen dat die een buitenechtelijke affaire had met Gisèle van Waterschoot van der Gracht

Feike de Boer was een reder die tijdens de oorlog twee gezichten had getoond. Hij was lid van de Nederlandsche Unie, maar zag al vrij snel 'het licht' gezien en sloot zich aan bij het verzet. De Duitsers arresteerden hem en sloten hem voor korte tijd op in interneringskamp Sint Michielsgestel.
Toen hij werd vrijgelaten organiseerde hij mede dat er geld kwam voor het verzet. De Boer geldt als een goed burgemeester die zich vooral inzette voor het economisch herstel van Amsterdam (Schiphol en de haven.) Koningin Wilhelmina reikte hem in 1946 het nieuwe wapen van Amsterdam uit waarop Heldhaftig, Vastberaden en Barmhartig prijkt.

Feike overleed in 1976.

Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme