De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

Demjanjuk werd tot vijf jaar cel veroordeeld, maar zat geen dag vast

De bakermat van het nazisme is niet Oostenrijk, zoals velen denken, misschien omdat Adolf Hitler daar geboren is, maar München, waar de voedingsbodem voor het anti-semitisme het grootst was ón is.
Want echt, er is niet veel veranderd in de jaren na de oorlog.

En het is nu juist in deze plaats (München) waar het proces van de eeuw plaats vond, de 91-jarige John Demjanjuk stond terecht voor zijn aandeel in een massamoord, gepleegd op duizenden gevangen in kamp Sobibor waar hij als kampbewaarder werkte.

'Proces van de eeuw', dat klinkt als het grootste en misschien wel laatste proces in zijn soort en hierin zit hem nu net de clou. Wat gebeurt er dan met al die nazi's die nog in vrijheid leven? Zelfs veroordeelde en ontsnapte Nederlanders lopen nog vrij rond in Duitsland. De gotspe van de eeuw zou ik dit willen noemen, niet het proces van de eeuw.

Demjanjuk werd op 12 mei 2011 tot vijf jaar cel veroordeeld, hij ging in beroep maar overleed op 17 maart 2012, vlak voordat zijn zaak opnieuw behandeld zou worden.

Wet van Hitler

Toen Adolf Hitler aan zag komen dat hij misschien wel een onbezonnen missie was begonnen wilde hij voorkomen dat Duitsers voor een internationaal tribunaal zouden moeten verschenen. Daarop bedacht hij een wet die voorkwam dat Duitsers uitgeleverd konden worden. Ook kon iedereen die ooit op (voormalig) Duits grondgebied had gewoond zich tot Duitser laten naturaliseren.
Tenslotte werd het ook nog eens voor iedereen mogelijk Duitser te worden als hij of zij in dienst was geweest van het Duitse leger.

Zo kon het dat een Nederlander die vrijwillig bij de Waffen-SS was gegaan, vervolgens opgepakt en veroordeeld werd, maar ontsnapte en naar Duitsland ging, daar op grond van de wet Duitser werd. En omdat Duitsers nu eenmaal niet uitgeleverd konden worden gingen deze oorlogsmisdadigers vrijuit.
Deze door Adolf Hitler ingevoerde wet heeft geen enkele na-oorlogse Duitse regering willen aanpassen, ondanks de vele protesten uit het buitenland.

John Demjanjuk
Demjanjuk is geboren in 1920 in de Oekraïne wat ooit Duits grondgebied was. Als bewaker in kamp Sobibor was hij mede verantwoordelijk voor de dood van veel Joden, velen van hen waren afkomstig uit Amsterdam.
Zelf beriep hij zich telkens op een persoonsverwisseling en dat hij slechts soldaat in het Rode Leger was geweest en zelf krijgsgevangene was in Polen in een Duits kamp.

De veroordeling van Demjanjuk was niet gebaseerd op getuigenverklaringen of andere bewijzen dat hij misdaden heeft begaan, hij werd tot vijf jaar cel veroordeeld omdat volgens de rechtbank onomstoten vast stond dat hij aanwezig was geweest en iets had kunnen en dus moeten doen om de moord op zovelen tegen te gaan. Zijn persoonskaart was teruggevonden.

Als kampbewaarder was hij geen militair en als Oekraïener geen Duitser. Anders had hij zelfs nooit terecht hoeven staan. Overigens was hij een soort van uitzendkracht, hij werd opgeroepen als dat nodig was, hij werd dan toegewezen aan een vaste kampbewaarder.
Een van ziijn twaalf aanklagers was Rob Cohen (link.)

Treblinka

Tijdens een proces tegen Demjanjuk in 1987 in Israël werd hij door overlevenden van kamp Treblinka herkend waarop de rechtbank hem ter dood veroordeelde. Echter, zijn bijnaam 'Iwan de Verschrikkelijke', zoals de getuigen hem ook zeiden te kennen en herkennen, moest worden toegeschreven aan een andere bewaker.
Iwan Martsjenko bleek de bewaker in Treblinka waarop Demjanjuk in 1993 door de Israëlische rechter werd vrijgesproken. Na een jarenlang verblijf in de Verenigde Staten, die hem in 2009 uitleverden aan Duitsland, werd Denjanjuk alsnog in 2011 veroordeeld, maar vrijgelaten in afwachting van het hoger beroep.
Demjanjuk stierf als vrij man op 17 maart 2012.

Update januari 2020

In Duitsland kwamen er twee foto's boven water waarop John Demjanjuk te zien is in vernietigingskamp Sobibor. De foto's kwamen uit de erfenis van Johann Niemann, de plaatsvervangend kampcommandant was in kamp Sobibor. Zijn kleinzoon gaf de foto's aan de Duitse stichting Bildungswerk Stanislaw Hantz.
De naam van Demjanjuk staat op een personeelslijst die op 26 maart 1943 vergezeld ging met 82 mannen die naar Sobibor waren overgeplaatst. Aan de hand van een diepe rimpel langs de mond van Iwan de verschrikkelijke werd de toen 21-jarige Demjanjuk geïdentificeerd.
Uit analyse van andere delen van het gezicht concludeerde men dat er met 99 procent zekerheid valt vast te stellen dat het om Demjanjuk gaat.

Straf terecht, geen twijfel daarover
Ik ben 100% voor een vervolging van oorlogsmisdadigers, maar hier wordt door de Duitsers mooie sier gemaakt met een veroordeling terwijl er nog zovelen vrij rondlopen in datzelfde Duitsland die bewezen mee hebben gedaan aan massaslachtingen.
Het zou Duitsland niet gegund mogen worden dat ze nu te boek komen te staan als iets minder nazistisch dan veel Duitsers in hun hart nog zijn. Bewijs hiervan is dat de zogenaamde 'Hitlerwet' nog altijd niet is aangepast door de moraalridders die nu in de regering zitten.

Kentering

De kritiek vanuit Europa heeft toch iets in gang gezet. Demjanjuk werd veroordeeld hoewel hij niet direct gelinkt werd aan de moord op een specifiek persoon. Deze veroordeling was een kentering in de Duitse procesgang tot 2011. Het Openbaar Ministerie zette een speciale eenheid op onder leiding van Jens Rommel (geen familie), die tot taak had oud-nazi's op te sporen.
In 2015 werd er besloten dat hij in ieder geval tot 2025 zijn werk kon blijven doen. De oudste dan nog levende nazi zal naar verwachting honderd zijn, zelfs op dit moment (anno 2016) worden ex-bewakers en ander personeel in de kampen niet altijd vervolgd vanwege hun hoge leeftijd en geestelijke en lichanelijke ongemakken.
Het blijft voor nabestaanden zuur dat er een 'menselijke' maatstaf wordt gehanteerd voor beulen die hun slachtoffers 'onmenselijk' behandelden.

Meer oorlogsmisdadigers

De onbekende soldaat heeft in veel landen een plek gekregen, van de onbekende oorlogsmisdadiger heeft nooit iemand willen spreken. Lees HIER meer over Klaas-Carel Faber, die lange tijd de meest gezochte Nederlandse nazi was.

Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme