De Dokwerker

Anne Frankstraat

In het Centrum van Amsterdam is een straat naar Anne Frank vernoemd, niet echt op een voor de hand liggende plek want Anne is hier nooit geweest, laat staan dat ze er dus gewoond heeft. De straat is meer een eerbetoon aan het verzet.

Lambertus (Bertus) Reijnen was een van de vijf mannen die hier op 5 mei 1945 door de Duitsers werd neergeschoten, vier van de vijf mannen kwamen om het leven. Bertus overleefde de aanslag. Hoewel Adolf Hitler op 30 april in zijn bunker te Berlijn zelfmoord pleegde en de Duitsers in Zuid-Nederland al maanden daarvoor verslagen waren werd er in Amsterdam nog volop strijd geleverd, zelfs nadat op 4 mei 1945 Duitse officieren de handdoek in de ring hadden gegooid.

Elders kun je lezen dat het zelfs op 7 mei nog tot schietpartijen kwam waarbij slachtoffers te betreuren waren, maar rond sommige schermutselingen is zo weinig bekend dat je je afvraagt of we er maar liever niet over willen praten.

Het loopt tegen de avond op de vijfde mei 1945, Nederland is voor een groot deel vrij maar in Amsterdam is dat nog niet tot iedereen doorgedrongen. Op straat lopen gewapende Duitsers die aan de ene kant angst hebben dat zij worden opgepakt, maar tegelijkertijd zijn zij zwaar teleurgesteld dat de oorlog verloren is door Duitsland. Menigeen zal vernomen hebben dat Hitler dood is want dit was 'wereldnieuws'.
Ook zijn er Duitsers die totaal niet weten wat ze moeten doen omdat er geen orders doorkomen. Je moet je voorstellen dat de manschappen niet altijd in kazernes zaten, maar verspreid werden over de stad, vaak wel in groepjes bij elkaar, maar zelden met de mogelijkheid om direct te communiceren met officieren.

In de buurt van de Valkenburgerstraat komt het tot een confrontatie tussen leden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten en Duitsers. De getrainde Duitsers troeven de Nederlandse mannen af, van de vijf Nederlanders sterven er vier ter plaatse, een vijfde wordt door een dokter, die in de buurt woont en op de schietpartij is afgekomen, geholpen. In het ziekenhuis herstelt Bertus van zijn verwondingen.

De slachtoffers
Flip Jernberg, Herman de Kok, Renee Pyck en Johan van Reede overleefden het treffen niet. Voor hen werd onderstaande bronzen plaquette van kunstenaar Cephas Stauthamer aan de Anne Frankstraat 222 in 1947 onthuld.

Verzetsgroep De Bie

Er is 'iets' meer te vertellen over deze groep mannen. Zij behoorden op het moment van de schietpartij tot de Binnenlandse Strijdkrachten, maar kwamen voort uit een verzetsgroep die onder leiding stond van J. de Bie, de groep droeg ook zijn naam. De werkelijke naam van J. de Bie was Theo van Dorp, zoals na de oorlog zou blijken.
Van de verzetsgroep De Bie is helaas weinig bekend, Theo van Dorp overleed in 1990 op 79-jarige leeftijd.

Theo was commercieel directeur van De Nieuwe Amsterdammer, op zaterdag 5 mei 1945 werd duidelijk waar het onafhankelijke blaadje De Nieuwe Amsterdammer werd gedrukt, namelijk in het Carlton hotel aan het Muntplein.


Nog een eerbetoon, maar waar is die gebleven?
Direct na de schietpartij gaan er stemmen op om de vier slachtoffers blijvend te eren, dat dat er in 1947 toe leidt dat er een plaquette wordt vervaardigd en onthuld in de Anne Frankstraat is mooi en toont van gepast respect, maar er was al eerder sprake van een monument. Enkele BS'ers nam daartoe het voortouw en liet onderstaand beeld vervaardigen door beeldhouwer Marius van Beek.

De vier mannen werden begraven op Zorgvlied en later herbegraven te Loenen, op de erebegraafplaats aldaar. Bij het aanvankelijke graf van de vier aan de Amstel stond de gedenksteen, die verhuisde echter niet mee toen de stoffelijke resten van Flip, Herman, Renee, en Johan werden overgebracht naar Loenen. Nabestaanden hebben onderzoek gedaan of het werkelijk waar is dat deze gedenksteen verloren is gegaan, tot op de dag van vandaag is er nog niets boven water gekomen.

Weet u iets? Laat het ons weten!

MAIL DE DOKWERKER ALS JE WEET WAAR DE GEDENKSTEEN IS GEBLEVEN