De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

De aanslag, geschreven door Harry Mulisch

Harry Mulisch wordt op 29 juli 1927 te Haarlem geboren. Mulisch woont in Amsterdam waar hij op 30 oktober 2010 overlijd maar dat is niet de enige reden waarom hem ik hem hier graag bespreek.
Harry Mulisch was een van de grootste na-oorlogse schrijvers waarvan de boeken gretig hun weg weten te Harry Mulisch vinden naar een groot publiek.

In 1971 trouwt Mulisch met Sjoerdje Woudenberg waarmee hij twee dochters krijgt, na de scheiding gaat hij in 1989 met Kitty Saal samenwonen die hij dan al jaren kent. Zij krijgen samen een zoon.

Zijn vader was een Oostenrijks Hongaarse komaf en zijn moeder een Joodse Belgische uit Antwerpen. De vader van Mulisch woonde in Amsterdam toen zijn moeder daar ook kwam wonen met haar Duitse ouders. Op zijn achtste schreef Harry al verhalen. Een jaar later, in 1936, scheidden zijn ouders, Harry bleef bij zijn vader wonen die inmiddels in Haarlem was gaan wonen en financieel moeilijke tijden doormaakte.
De Poolse Frieda Falk bleef Harrys' vader trouw als huishoudster en opvoedster van Harry. Toen hij twaalf was brak de Tweede Wereldoorlog uit. Zijn vader ging voor de Duitsers werken en wist zo zijn Joodse zoon te beschermen.

Haarlem, de oorlog niet beleven maar 'leven'
Zijn eerste echte verhalen en romans schrijft Harry Mulisch in Haarlem. Hij was geen ster op school en zou zichzelf als het ware 'onderwijzen'.
In 1951 verschijnt zijn eerste echt serieuze boek waaraan hij jaren heeft gewerkt: Archibald Strohalm, waarvoor hij de Reina Prinsen Geerligsprijs zou ontvangen.

De Aanslag
Het eerste Nederlandse boek waarvan meer dan een miljoen exemplaren werden verkocht is volgens velen gelijk ook het beste boek van Harry Mulisch: De Aanslag, geschreven in 1982 en verfilmd in 1986. Het handelt over een jongen in de Tweede Wereldoorlog die ziet hoe er voor de deur van zijn ouderlijk huis een Duitser wordt doodgeschoten.
Met alle gevolgen van dien voor hem en zijn familie.

De Aanslag Mulisch Volgens even zo velen is 'De Ontdekking Van De Hemel' echter van grotere importantie, het zou zijn 'grootste boek' zijn en handelt over de Wereldoorlogen, de hoofdpersoon vertoont veel overeenkomsten met Harry Mulisch zelf. In 2007 werd dit boek verkozen tot beste Nederlandstalige boek aller tijden, de gemeente Amsterdam kent hem in 1993 de Multatuliprijs toe voor 'De Ontdekking van De Hemel'.

Twee andere boeken die vaak genoemd worden als meesterwerken zijn 'Twee vrouwen' en 'Het stenen bruidsbed'.

De oorlog speelt een grote rol bij het schrijverschap van Harry Mulisch, in 2001 verschijnt 'Siegfried' waarin Mulisch volgens sommigen Hitler in een te zonnig daglicht plaatst. Tot overmaat van ramp wordt Mulisch er in 2006 van beschuldigd in de oorlog lid te zijn geweest van de Hitlerjugend, iets wat hij ontkent. De aanklacht klinkt weinig na.

Altijd 17
Harry Mulisch zei regelmatig dat zijn absolute leeftijd zeventien jaar was.

Erkenning
In 1977 krijgt Mulisch twee oevreprijzen, de Constantijn Huygensprijs en de P.C. Hooft-prijs. Ook is hij driemaal koninklijk onderscheiden. Ook de Duitse staat eerde hem maar niet zozeer voor een specifiek boek maar meer omdat hij de vriendschap tussen Nederland en Duitsland met zijn boeken probeerde te vergroten.
De nobelprijs voor de literatuur is hem nimmer gegund, dat begreep hij zelf niet goed. Na zijn overlijden zou zijn vriend Cees Nooteboom zeggen dat Harry tot het eind aan toe goed bij geest was en netjes gekleed. Harry stond bekend als ijdel. Adriaan van Dis zegt van zichzelf dat, in vergelijking tot Harry Mulisch, hij (Van Dis dus) niet kan schrijven.

Samen met Willem Frederik Hermans en Gerard Reve wordt Harry Mulisch in één adem genoemd als 'de grote drie'. Als er gesproken wordt van 'de grote vier' rekent men Jan Wolkers mee.

Op 29 oktober 2010 wordt door zijn uitgever bekend gemaakt dat Harry Mulisch aan kanker lijdt en dat medisch handelen geen baat meer zou hebben, een dag later overlijd Mulisch.
Harry Mulisch is 83 jaar geworden.

OVERZICHT FILMS OVER DE TWEEDE WERELDOORLOG

Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme