De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

Oorlogsschade

Direct na de oorlog werd er in Nederland becijferd wat de bezetting aan oorlogsschade had opgeleverd, men kwam uit op een tegenwaarde van 25 miljard gulden.
Veertig procent van de productieve hulpbronnen waren verloren gegaan, tientallen fabrieken vernield of leeggeroofd, de duizenden machines waren naar Duitsland afgevoerd en van de totale oppervlakte cultuurgrond was bijna 10% onder water gezet. Naar schatting een op de twee auto's die er in Nederland waren voor de oorlog waren na de capitulatie door Duitsland verdwenen.
Het spoorwegnet was voor tweederde onbruikbaar omdat de Duitsers veel wagons naar Duitsland hadden gebracht en rails en bovenleidingen hadden vernield.
De reders maakten ook een balans op, een kwart van alle schepen was gestolen of vernield.


Het menselijk leed is onbetaalbaar en niet te vergoeden, daar gaat deze website voornamelijk over, maar ook de kille cijfers van de oorlogsschade zal menigeen, net als mij, interesseren. Vandaar deze pagina.
Naast de eerdergenoemde schade werden ook privé gebouwen zoals woningen, scholen, boerderijen, molens, kerken, historische monumenten, bruggen en havens, al dan niet geheel, vernield.

Woningen

Onderscheidt moet worden gemaakt tussen totaal vernielde en deels nog mogelijk te herbouwen woningen. 100.000 woningen moesten als afgeschreven worden beschouwd, 400.000 woningen konden worden hersteld. Dit betrof een vijfde van de totale woningvoorraad in Nederland.
De hoogste aantallen verwoeste huizen bevonden zich in de provincies Zeeland, Zuid-Holland en Gelderland. Van herstelbare schade was het meeste sprake in Zeeland en Gelderland. Je kunt dus stellen dat de provincies Zeeland en Gelderland relatief het zwaarst hebben geleden onder de Duitse bezetting.

Dit is relatief, want het aantal beschadigde huizen was in Zuid-Holland 40.000, alleen staan daar ook veel meer huizen. Noord-Holland heeft ongeveer net zoveel huizen als Zuid-Holland, maar werd half zo zwaar getroffen.
Ook moet er nog onderscheidt worden gemaakt tussen zwaar en licht beschadigd. Vier procent werd totaal verwoest, Twee procent zwaar en zeventien procent licht beschadigd.
Ten gevolge van houtroof leed Amsterdam in verhouding het zwaarst van alle steden. Maar liefst 4.000 woningen moesten geheel gesloopt worden, renovatie was zinloos.
Rotterdam is met 28.000 verloren gegane woningen het zwaarst getroffen, daarna kwam Den Haag met 7.500 woningen, derde is Arnhem met 3.800, daarna Velsen (3.400) en Amsterdam als grootste stad van ons land met 3.200 verloren gegane woningen.

Boerderijen

Compleet verwoest waren 8.000 boerderijen, 6.000 waren zwaar beschadigd, maar liefst 40.000 boerderijen waren licht beschadigd, je moet denken aan bedragen tot hooguit enkele duizenden guldens.

Bedrijven

Tegen de 3.000 bedrijven waren compleet vernield, 15.000 licht tot zwaar beschadigd.

Kerken

Kerken en kerkgebouwen werden niet ontzien, 400 moesten het permanent ontgelden, die konden niet meer worden herbouwd. Tegen de 5.000 kerkelijke gebouwen moesten voor duizenden guldens per gebouw worden opgeknapt.

Scholen

Er werden 200 scholen verwoest, 1.400 werden zwaar beschadigd en 1.800 licht.

Ziekenhuizen

Maar liefst 20 ziekenhuizen werden met de grond gelijk gemaakt, 60 werden zwaar beschadigd en rond de 160 licht beschadigd.

Bruggen

Meer dan 900 bruggen werden door de Duitsers vernield.

Spoorwegen

Tussen 800 en 900 gebouwen, loodsen, seinhuizen, bruggen en posten werden compleet vernield. Het aantal beschadigde objecten die op een of andere manier met het spoor te maken hadden bedroeg rond de 4.300.
Aan rails is een vermogen gestolen door de Duitsers, hier is geen aantal of bedrag aan te hangen.

Schepen

Na de oorlog kwam men tot het onvoorstelbare aantal vernielde schepen van 3.000, aan 13.000 schepen was schade toegebracht.

Sluizen

Acht sluizen waren compleet vernield.

Havens

Amsterdam en Rotterdam werden zwaar getroffen, niet alleen door de Duitsers, maar ook door bombardementen van de geallieerden. Kranen, docks, silo's, kades en olietanks waren grotendeels verwoest.

Molens

Rond de 250 molens liepen al dan niet zware schade op door de vernielzucht van de bezetter. Ongeveer tien procent van het totaal aantal molens in Nederland voor het begin van de oorlog.

Bossen

Tien procent van het bosoppervlak verdween tijdens de oorlogsjaren, oftewel 22.000 hectare.

Inundaties

Niet te verwaarlozen is de schade die door de Duitsers is toegebracht door grote stukken land onder water te zetten. 80.000 hectare grond werd hierdoor beschadigd omdat veelal zout water de landerijen binnendrong.
Gelderland (52.000 ha), Zuid-Holland (47.000 ha), Zeeland (46.000 ha) en Noord-Holland (40.000 ha) werden het zwaarst getroffen.

Fietsen en radio's

Er werden één miljoen fietsen naar Duitsland gebracht en 600.000 radio's. Dit maakte deel uit van wat er aan huisraad is verdwenen, het bedrag werd geraamd op 1 miljard, maar in werkelijkheid is dit natuurlijk vele malen hoger.

In absolute bedragen

Directe schade: 6 miljard
Vorderingen en roof: 5 miljard
Opgelopen achterstand: 2 miljard
Verlies aan gebouwen, machines en voorraden: 4 miljard
Scheepvaart: 500 miljoen
Haveninstallaties: 500 miljoen
Schade aan wegen en bruggen: 1 miljard
Inundaties en brand: 1 miljard
Huisraad en persoonlijk bezit: 1 miljard
Goud, deviezen en kostbaarheden: 3 miljard
Woningen en kerkgebouwen: 1 miljard
TOTAAL: 25 miljard

Naar mijn mening is dit bedrag vele miljarden te laag, maar men wilde de Duitsers niet het vel over de neus trekken. De economische belangen waren immers groot.

Na de Eerste Wereldoorlog werd Duitsland als agressor veroordeeld tot het doen van herstelbetalingen. Hierdoor raakte het land in een diepe economische crisis. Op de resten daarvan bouwde Adolf Hitler zijn rijk. Na de Tweede Wereldoorlog wilden de geallieerden voorkomen dat Duitsland wederom n een recessie terecht zou komen.
Afgesproken werd dat genoegdoening in nature moest worden voldaan, Nederland zou grond krijgen, in plaats van geld.
Hoe dat afliep lees je HIER.

Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme