De Dokwerker

Odessa

Wat gebeurde er na de oorlog met de Duitsers? Natuurlijk, 'Befehl ist Befehl', dat gold voor velen en ik kan me er tot op zekere hoogte wel iets bij voorstellen. Je mag er pas over oordelen als je zelf in een situatie hebt gezeten dat je moest kiezen tussen 'jou of die ander'.
Ik herinner me goed dat ik op school mezelf straf kon besparen door de werkelijke dader van een onbenulligheidje erbij te lappen, maar koos toch voor de eer. En de directeur waardeerde dat ook nog, hij liet me één regel uit een Frans lesboekje uit het hoofd leren, dat moest ik dan bij hem opzeggen. Halverwege was ik de Franse slag alweer kwijt, "hoepel maar op", zei hij lachend.

Maar dan de harde werkelijkheid na de oorlog
Velen, met name SS'ers, ontsprongen de dans. Maar hoe kan dat? Je zou toch zeggen dat ook alle na-oorlogse Duitse regeringen baat hadden bij het maken van schoon schip. Niets is minder waar. Er zijn voldoende aanwijzingen dat de Duitsers tot op de dag van vandaag veel oorlogsmisdadigers de hand boven het hoofd hebben gehouden.
Goed voorbeeld zijn de 'foute' Nederlanders die het Duits staatsburgerschap kregen en vervolgens niet uitgewezen konden worden en zo hun straf ontliepen.

Tussen 1945 en 1947 leken veel SS'ers in rook te zijn opgegaan. Natuurlijk, er werden er veel gepakt en veroordeeld en vaak ook gefusilleerd, maar we kennen ook de verhalen van oorlogsmisdadigers die zich in Zuid-Amerikaanse landen op zouden houden.
Op de een of andere manier moeten die toch hulp hebben gehad van het vaderland. Een van die 'hulporganisaties' was Odessa.

Odessa
'Organisation der ehemaligen SS-Angehörigen', de organisatie van voormalige leden van de SS. Het bestaan van deze club wordt officieel ontkend maar er zijn door de jaren heen voldoende feiten bekend geworden dat er wel degelijk een SS-netwerk bestond dat voorzag in geld om uit handen te blijven van nazi-jagers.

Een van die kwelgeesten van de nazi's was Simon Wiesenthal die reeds in 1946 waarschuwde dat er een groep oud-SS-officieren was die zich met behulp van industriëlen organiseerden om te voorkomen dat ze in handen vielen van de oorlogstribunalen.
Er zouden lijntjes lopen naar landen als Argentinië, Paraguay, Uruquay, Chili en Brazilië. Zo werden direct al Adolf Eichman (administratieve man onder Heinrich Himmler en in zijn rol verantwoordelijk voor de dood van tienduizenden Joden) en Josef Mengele (kamparts in Auschwitz, hij voerde gruwelijke experimenten uit) Europa uitgesmokkeld.

SS'ers hebben later toegegeven dat er inderdaad een netwerk bestond maar dat de grootte en sterkte ervan overtrokken zou zijn. De aandacht werd zelfs een tijd lang afgeleid van ODESSA door de CIA te betrekken in de beschuldigingen dat er vreemde mogendheden waren die oud SS'ers zouden helpen omdat het 'anti-communisten' waren die ooit nog wel eens van pas zouden komen.

Wiesenthal ontdekte in 1947 de 'BB route' een vluchtroute die van Bremen in Noord-Duitsland naar Beieren in Zuid-Duitsland, via Oostenrijk naar Bari (vandaar BB) Italië leidde. Het leek voor de oorlogsmisdadigers eenvoudig om aan vervalste papieren te komen.
Ook was er geen gebrek aan financiële middelen. De herkomst van dit geld was duidelijk, geroofd van de Joden in de bezette gebieden en verdiend door bedrijven die met tewerkgestelden goedkoop fabriceerden.

Foute bedrijven
Tijdens de oorlog werden er werkkampen opgericht, daar omheen stonden vestigingen van bedrijven als Maybach, Alkett, Hanomag, Porsche, Siemens, Messerschmitt, Daimler Benz, Volkswagen en Krupp.
Duitse bedrijven die veel geld hadden verdiend in de Tweede Wereldoorlog door gebruik te maken van weggevoerden uit de bezette gebieden werden verplicht een handje te helpen. De basis voor Odessa werd enkele maanden voor het einde van de oorlog gelegd.

Op 10 augustus 1944 belegden een aantal grote bedrijven een bijeenkomst in Straatsburg waar ook bankiers bij aanwezig waren. Zij maakten zich grote zorgen over hun eigen posities als de elite van de SS justitieel zou worden vervolgd.
Ene Otto Skorzeny zou de leiding van de later als Odessa betitelde organisatie op zich nemen. Hij werd op 15 mei 1945 door de Amerikanen gearresteerd, veroordeeld en vastgezet, maar dook enkele jaren later op in Argentinië. In de jaren 50 ging hij naar het fascistische Spanje van Franco waar hij tot aan zijn dood in 1975 in volledige vrijheid leefde als (rijk) zakenman.
Skorzeny werkte vanuit Madrid, zijn compaan in Zuid-Amerika was Reinhard Gehlen

Prins Bernhard, De familie Perron en de Argentinië route

Over Prins Bernhard doet het verhaal de ronde dat hij Hitler aangeboden zou hebben stadhouder te worden van Nederland.
De vermeende stadhoudersbrief zou Prins Bernhard op 24 april 1942 hebben geschreven. De bedoeling was dat de bezetting direct door de Duitsers werd opgeheven. Op zich nog niets eens zo'n gekke gedachte en wie weet, wellicht zouden duizenden Joden de oorlog wel hebben overleefd als dit verhaal waar zou blijken te zijn en Hitler het vermeende aanbod ook daadwerkelijk had geaccepteerd.
De stadhoudersbrief is nooit teruggevonden. Bernhard heeft het bestaan ervan altijd ontkent maar de Prins is niet in zijn eerste leugentje gestikt. Maar er is een bedenkelijker rol die aan Prins Bernhard wordt toegeschreven.

Juan Domingo Perón was een Argentijns militair, president van Argentinië van 1946 tot 1955 en van 1973 tot 1974, Prins Bernhard was een goede vriend van hem. Tijdens de oorlogsjaren was Perón minister en een fervent aanhanger van Hitler en zijn ideologie. Prins Bernhard zou enkele keren tijdens en ook menigmaal na de oorlog in Argentinië zijn geweest. Het doel van zijn reizen is nooit officieel opgehelderd maar na de oorlog zou hij ontmoetingen hebben gehad met voormalig Duitse offcieren.

Onder andere zou hij er Klaus Barbie hebben ontmoet. Een artikel dat ik vond dat ik toeschrijf aan Ton Biesemaat:
"In een artikel in het 'Vierde Bulletin Tweede Wereldoorlog' beschrijft de Oranje-historicus J.G. Kikkert een bezoek van de Prins aan Zuid-Amerika waar hij midden in de oorlog (1943) in Brazilië mogelijk gesproken heeft met zijn oude IG Farben NW7 baas uit Parijs dr. Willibald Passarge.
De Prins bezocht toen Zuid-Amerika per Mitchell-bommenwerper. Volgens Kikkert, die als bron de geheim agent Pieter Brijnen van Houten opvoert, bezocht Bernhard zelfs in 1943 Argentinië waar hij te gast was op het landgoed van een zekere Juan Zorreguieta..."

Met de hulp van Perón zijn er duizenden nazi's naar Zuid-Amerika gekomen. Prins Bernhard was van alle Zuid-Amerikaanse dictators het dikst bevriend met Perón, hij kende Zorrequita goed die in 1973 toetrad tot het kabinet van dictator Videla. Onder zijn bewind verdwenen veel tegenstanders, hier moet Zorrequita van geweten hebben.
Zoals u wellicht weet is Zorrequita de vader van Koningin Maxima.

Verenigde Staten profiteerden mee
De VS zagen potentie in het opnemen van hoogopgeleiden, ook al waren ze fout geweest. Er zijn veel aanwwijzingen dat de CIA heeft meegeholpen een groot aantal oud-officieren naar de VS te halen. Ook Spanje liet zich niet onbetuigd. Het land was een dictatuur (onder Franco) waar oud-nazi's geen strobreed in de weg werd gelegd.
Er zullen landen zijn geweest die niet wisten dat er een nare geschiedenis kleefde aan een aantal nieuwe bewoners die elkaar ook steevast opzochten. Zo zijn er bijvoorbeeld in Argentinië en Paraquay hele Duitse enclaves.
De meeste door dictators geregeerde landen keken echter bewust de andere kant op.

Eichmann was een van de meest gehate en daardoor ook meest gezochte nazi's. Hij werd op 11 mei 1960 door Israëlische elitetroepen onder leiding van de Mossad ontvoerd uit Brazilië en na een proces in Israël ter dood veroordeeld. Op 31 mei 1962 werd het vonnis uitgevoerd.
De ontvoering was groot nieuws en controversieel.

Als Odessa niet zou hebben bestaan, hoe konden velen dan ontsnappen?
Het bestaan van Odessa wordt betwist, het zou enkelt gaan om een paar kleine netwerkjes, immers, anders zou iedereen wel geholpen zijn. En daar schuilt volgens mij nu net de clou, dan zou het pas echt op zijn gevallen. Doordat een betrekkelijk kleine groep greep had op rijke ondernemers konden zij met hun hulp ontsnappen.
De Verenigde Staten nam graag ex-nazi's op (Wernher von Braun bijvoorbeeld) die over nuttige kennis beschikten en Zuid-Amerikaanse landen hadden geen problemen met Duitsers met grote zakken geld.

De KLM de fout in

In 2007 maakte luchtvaarthistoricus Marc Diericx bekend, dat de KLM vlak na de Tweede Wereldoorlog nazi's liet overvliegen naar Zuid-Amerika. Velen vluchtten zo via Zwitserland naar Uruguay en Argentinië.
Ondanks dat de KLM was gewaarschuwd alert te zijn op vluchtende nazi's schijnen er toch veel via Zwitserland in Zuid-Amerika terecht te zijn gekomen. Waarom de KLM niet beter oplette is wellicht een kwestie van het momentum en goede voorbereiding door de officieren.
Die beschikten over papieren die niet van echt te onderscheiden waren.

Via de zogenaamde rattenlijn vluchtten oorlogsmisdadigers als Erich Priebke, Bernard Helfrich, Klaus Barbie, Adolf Eichmann, Josef Mengele en Gustav Wagner. Van de vlucht van Helfrich staat vast dat hij met een KLM toestel naar Argentinië ging, dat toestel droeg de naam 'Prins Bernhard'.

Reactie KLM
Toen in 2007 de KLM geconfronteerd werd met deze zware beschuldigingen was de navolgende reactie veelzeggend:
De KLM heeft in de eigen archieven geen aanwijzingen gevonden voor verregaande betrokkenheid bij de vlucht van nazi's en de KLM hanteert het principe dat zij als luchtvaartmaatschappij geen actieve rol dient te hebben bij de aanhouding van gezochte personen.

Twee opmerkelijke punten ligt ik eruit.
'verregaande', duidt dit erop dat er wel aanwijzingen zijn gevonden, maar dat die in de ogen van de KLM anno 2007 niet van belang waren?
'dient', houdt dit in dat de KLM wel wist dat er van hen werd verwacht dat ze verdachte personen aan moesten houden maar dat men op het standpunt stond dat men geen verlengstuk was van politie en justitie?

Anyway, het blijft een vreemde zaak dat er bij regelmaat berichten opduiken waaruit blijkt dat de KLM vluchtende nazi's geen strobreed in de weg legde en dat de Argentijnse en Zwitserse filialen van de KLM samenwerkten om oud SS'ers van Europa over te brengen naar Uruguay en Argentinië.
Op 1 mei 2007 onthulde Netwerk met een documentaire dat uit documenten uit archieven in Argentinië, Zwitserland en de Verenigde Staten het bewijs geleverd werd dat de KLM nazi's hielp om te vluchten.
Conclusie: de KLM zat fout, maar vond ook in 2007 dat ze destijds geen rol had.

Duitsers nemen het niet zo nauw
Mijn grootouders leven niet meer, ik heb iets van ze meegekregen over de Tweede Wereldoorlog, zij hadden een winkel en zaten tussen twee vuren in. Mijn oma heeft altijd een hartgrondige hekel aan de Duitsers gehouden. "Die rotmoffen", ik hoor het haar nog zeggen.

Ik kan me er wel iets bij voorstellen. En ook dat er na de oorlog ongeloof bleef over de goede bedoelingen van de nieuwe Duitse regering die stellig verklaarde 'dit nooit meer'. De Eerste Wereldoorlog had immers ook geen andersdenkend Duitsland opgeleverd.
Na de Tweede Wereldoorlog werden er rechters aangesteld om de opgepakte verantwoordelijken te straffen. Sommigen konden ontsnappen, een aantal pleegde zelfmoord maar er werden er ook genoeg verorodeeld. Bij drie nazi's kwam het tribunaal van Neurenberg als vonnis tot vrijspraak. Wonderlijk.

Von Papen, Schacht en Fritzsche: schuldig maar onschuldig
Van velen stond vast dat ze mee hadden gewerkt aan de verschrikkingen. In een aantal gevallen volgde er echter vrijspraak. Zo ook voor Von Papen, Schacht en Fritzsche. Desondanks werden ze in Duitsland ook aangeklaagd en veroordeeld. Alleen, ze stonden na een betrekkelijk korte straf snel weer buiten.
Zo toonde Duitsland zich aan de ene kant als scherprechter maar aan de andere kant opmerkelijk vergevingsgezind.

Albert Plesman
Plesman werd administrateur toen in 1919 de KLM werd opgericht, later werd hij directeur en president-directeur. De KLM is de oudste vliegmaatschappij ter wereld. Plesman onderhield voor de oorlog contacten met de nazi's en probeerde na de bezetting deze te gebruiken, zijn doel was een politieke, iets wat hem niet in dank werd afgenomen.
Wellicht werkte zijn band met onder andere Göring er wel toe dat tijdens de oorlog de KLM redelijk met rust werden gelaten. Plesman wordt echter toch nog (1941) door de Duitsers opgepakt en beschuldigd van het ondermijnen van het Duitse gezag en komt in de gevangenis terecht (het Oranjehotel in Scheveningen.) Op 11 mei 1942 komt hij vrij, maar mag zich niet meer met de KLM bemoeien. Na de oorlog pakte hij de draad weer op.
Plesman heeft de KLM geleid vanaf de oprichting in 1919 tot aan zijn plotselinge dood op 31 december 1953. In totaal 34 jaar. Bij zijn aantreden waren er vier personeelsleden, in 1953 13.000.

Rol na de Tweede Wereldoorlog
Na de oorlog mochten nazi's niet reizen, iets wat ook de KLM is verteld. Vaak met vervalste papieren reisden oorlogsmisdadigers toch naar Zwitserland om daar het vliegtuig te pakken naar Zuid-Amerika. De KLM vervoerde meerdere nazi's naar Uruguay en Argentinië.
Er werd grof geld betaald voor een ticket, de leiding van de KLM keek de andere kant op en hielp zo nazi's uit handen te blijven van hun rechters. Dat de KLM jarenlang vol heeft gehouden dat er uit 'hun' archieven niets onoirbaars is gebleken werd decennia geleden al ontkracht toen een piloot van de KLM bij Albert Plesman persoonlijk protesteerde toen hij monnikken naar Argentinië moest brengen terwijl het toen overduidelijk om Duitse nazi's op de vlucht ging.

Het Vaticaan verstrekte identiteitspapieren maar ook het Rode Kruis hielp oorlogsmisdadigers aan papieren. Naar schatting enkele duizenden oorlogsmisdadigers konden op deze wijze vluchten. Maar ook de Nederlandse regering valt veel te verwijten, er was weliswaar een 'instructie' dat de KLM er op moest toezien dat er geen nazi's werden vervvoerd, maar van enige naleving en sanctie was geen sprake.
Onder de gevluchten bevond zich kamparts Josef Mengele, hij reisde op 25 mei 1949 met papieren van het Vaticaan en het Rode Kruis naar Argentinië.

Conclusie
Niet alleen de Duitsers hebben boter op hun hoofd. Philips maakte gebruik van door Duitsers gevangen gezette Nederlanders. De KLM vervoerde meerdere oorlogsmisdadigers. Prins Bernhard onderhield zeer warme contacten met een nazi-adept in Zuid-Amerika en sprak na de oorlog met oud SS'ers en logeerde bij de familie Zorreguieta die later diende onder een van de smerigste dictators aller tijden, Videla.

Het een los van het ander zien is lastig. Bewijzen dat Bernhard fout was nog veel meer. Door verzetsstrijders in Nederland wordt hij op handen gedragen. Dat het na de oorlog voor veel SS'ers zeer eenvoudig was naar Zuid-Amerika te trekken en daar jarenlang in weelde te leven staat vast. Dat Duitsers, Zwitsers en Nederlanders daar op de een of andere manier negatief bij betrokken zijn geweest staat eveneens vast.

Reinhard Gehlen

Gehlen was de Zuid-Amerika connectie van Skorzeny die zelf vanuit Madrid opereerde. In feite is Gehlen na de oorlog net zo belangrijk geweest voor de nazi's als Skorzeny.
Gehlen was een generaal in het Duitse leger en oofd van de militaire geheime dienst van de Duitsers tijdens de oorlog. Hitler liet hem vallen, maar voor Gehlen maakte dat niet viel uit, hij maakte na de oorlog carriere en stond op de loonlijst van de CIA. Later werd hij hoofd van de BND, de West-Duitse geheime dienst. Zijn enorme kennis van Rusland hielp hem tijdens de koude oorlog aan veel geld omdat alle westerse diensten van zijn kennis gebruik wilde maken.
Hij overleed in 1979.

Otto Skorzeny

Skorzeny schreef een aantal boeken, opmerkelijk is dat hij beweerdt dat voormalig president George Bush eigenlijk George Scherff heet en dat Skorzeny hem de VS in zou hebben gebracht,
Ook verklaarde Skorzeny dat de zelfmoord van Adolf Hitler op 30 april 1945 in scene was gezet.
Skorzeny gaf toe dat hij ODESSA had opgezet en dat er zo'n 50.000 nazi's zijn geholpen om naar Amerika te vluchten.
Ook opmerkelijk is zijn verklaring dat Reinhard Gehlen, Josef Mengele, and George Bush direct betrokken zijn geweest bij de moord op John Fitzgerald Kenndy.

Wat wel vast staat is dat Skorzeny gewerkt heeft voor Peron (Argentinië), Franco (Spanje) en Nasser (Egypte.) In maart 2016 bleek dat Skorzeny ook op de loonlijst van de Mossad had gestaan. De nooit opgeloste moord op de Duitse raketgeleerde Heinz Krug wordt toegeschreven aan Skorzeny, gepleegd in opdracht van de Israëlische geheime dienst.
In 1947 werd Skorzeny vrijgesproken voor de moord op Amerikaanse krijgsgevangenen tijdens het Ardennenoffensief, hij moest nog wel terecht staan voor andere oorlogsmisdaden. Een jaar later wist hij echter te ontsnappen, de rest is bekend.
Skorzeny overleed als rijk en vrij zakenmaan in 1975 in Madrid aan longkanker. Sinds 1970 was Skorzeny al ziek.

Otto Skorzeny was een strateeg die precies de juiste oplossingen wist te bedenken voor grote problemen, dat onderkenden de nazi's tijdens de oorlog, maar ook na de oorlog. Dictators maakten graag van zijn diensten gebruik, evenals westerse inlichtendiensten. In Spanje was Skorzeny een gevierd zakenman. Tot in hoeverre alle verhalen rond hem geromantiseerd en opgeklopt zijn weet niemand, hij geeft daar zelf nooit klaarheid over gegeven.