De Dokwerker

Joep Henneboel | Jupp Henneböhl
Goed | Fout

Gelijk het slot verklappen: deze Duitser was een goed mens.

Iedere oorlog is een vuile oorlog, kent alleen verliezers en heeft helden nodig. Sommige geweldenaren worden genoemd, er worden boeken over geschreven en films over gemaakt. Maar er zijn ook van die mooie kleine verhalen die zelden verteld worden maar toch zo groots zijn.
Jupp Henneböhl was een Duitser die zelfs zijn naam veranderde om totaal afstand te kunnen doen van zijn Duitse identiteit waarvoor hij zich schaamde.

Jupp komt uit het Duitse dorp Berge waar hij in 1909 (26 februari) wordt geboren. Als 32-jarige gaat hij in oorlogstijd naar Amsterdam om voor de Grüne Polizei te gaan werken. Een paar maanden later hoorde Jupp van de verschrikkingen die zich in Auschwitz voltrokken.
Jupp kwam uit een katholiek gezin waarin voor dergelijke wreedheden geen plaats was. Hij walgde van de verhalen en gebruikte de in zijn functie verkegen informatie om het verzet te helpen. Hij tipte ze als er razzia's aankwamen maar verstrekte ook valse papieren. Voor zijn daden heeft hij drie maanden in een Duitse cel gezeten want Jupp liep tegen de lamp, maar komt vrij.

1943 razzia's
Ik moet wel kwijt dat het me verbaasd dat Jupp zo makkelijk weer vrijkwam terwijl de aanklacht 'sabotage' was. Hij zou teveel Nederlandse vrienden hebben. Na terugkomst in Amsterdam (zo erg wantrouwden ze hem dus niet) deed hij mee aan zazzia's waarbij Joden werden opgepakt. Omdat hij een vrouw hielp tijdens een van die razzia's mocht hij niet meer deelnemen aan het oppakken van Joden.

In mijn ogen zet hij zijn eventuele misstap (ik vermoed dat hij tijdens zijn verhoor mensen verraden heeft en daar zijn vrijlating te danken had) later weer recht als hij aanstaande razzia's verraad en zelfs een aantal mensen helpt ontsnappen.
Gezegd moet worden dat er vaak Duitsers opgepakt werden en veroordeeld omdat ze te nauwe banden zouden hebben met Nederlanders of zich schuldig hadden gemaakt aan sabbotage. Of iedereen zo snel weer terug kwam in zijn oorspronkelijke functie staat minder vast.

Na de oorlog, op de vlucht voor de Duitsers!

Jupp denkt na de oorlog zijn leven van voor de oorlog weer op te kunnen pakken. Dat loopt anders af. De Duitsers verplichten jonge mannen te helpen aan de wederopbouw van het land. Daar wil Jupp niet aan meewerken en verzint van alles om naar Nederland te kunnen gaan waar hij nog veel vrienden uit het verzet heeft.
Maar ook in Nederland gaat het niet van een leien dakje. Hij wordt gearresteerd en verdacht van gruwelheden in zijn functie als politie-agent te Amsterdam. Hij wordt echter herkend door meerdere mensen als helper van het verzet. Het is voldoende om hem vrij te laten. In 1948 vestigt hij zich definitief en permanent in Nederland.

In 1957 trouwt Jupp Henneböhl met Cissie van Puteen, de dochter van een Amsterdamse verzetsman en ze beginnen een sigarenzaak aan de Wittenkade. Na vele verzoeken wordt Jupp genaturaliseerd tot Nederlander, zijn naam: Joep Henneboel.
Als hij 65 jaar wordt in 1974 publiceert hij zijn biografie die hij opdraagt aan zijn vruw Cissie. Het boek heet 'Ik kon niet anders' en verschijnt ook in het Duits.

Tijdens zijn leven heeft Joep (want zo mogen we hem nu wel noemen) veel beroemdheden ontmoet waaronder de Paus, Ed van Thijn (voormalig burgemeester van Amsterdam) en Fanny Blankers-Koen (Olympisch goud.)

Verzetsherdenkingskruis
Het is februari 1984 als de dan 75-jarige kleine held het Verzetsherdenkingskruis door burgemeester van Thijn krijgt opgespeld.

3 augustus 1990
Joep is 81 als hij aan kanker overlijdt.
Joep zullen we ons moeten herinneren als 'de meest geslaagde Duitse saboteur'.

In 2008 en 2009 is Joep Henneboel door Duitse en Nederlandse politieagenten nog herdacht.

Pagina's gerelateerd aan het verzet

   Hannie Schaft
   Herdenkingskruis
   Het Parool
   Olympia
   Onbekende helden
   Oorlogsmonumenten
   Verzetsbank
   Verzetskruis
   Verzetsmuseum
   Yad Vashem