De Dokwerker

Regenjassen van Hollandia

Tot het pand in 1969 in handen viel van de sloophamer stond er in Amsterdam Noord (waar nu het IJplein is) een fabriek van Hollandia-Kattenburg. Het gebouw werd in rap tempo gebouwd tussen december 1915 en juni 1916.

Valkenweg

De fabriek aan de Valkenweg in Amsterdam Noord breidde snel uit, het merk 'Falcon' refereert aan de Valkenweg en stond voor goede kwaliteit regenkleding.
Jacques (Jacob Nathan, 1877 - 1947) Kattenburg was een succesvol coupeur in Engeland, in Amsterdam richtte hij het bedrijf 'Handelsvereeniging Hollandia' op dat toen nog gevestigd was in de Warmoesstraat. In 1911 voegde hij zijn naam toe aan de bedrijfsnaam. In 1916 verhuisde het bedrijf naar Amsterdam Noord. In november 1940 moest de directie onder leiding van Jacques aftreden, de Duitsers stelden niet-Joden aan om het bedrijf te leiden.
De Joodse werknemers mochten blijven omdat ze nodig waren voor de vervaardiging van kleding voor de nazi's.

Twee jaar later, op 11 november 1942, vond er een grote razzia plaats, de helft van het personeel werd opgepakt, 367 Joden. Enkele dagen later waren ook al hun gezinsleden uit hun huizen gehaald. Jacques en Sara Kattenburg worden naar Westerbork gestuurd waar hij werd aangesteld als hoofd van het naai-atelier, beiden overleefden de oorlog. Nog geen twee jaar later, in november 1947, later overleed Jacques op 70-jarige leeftijd.

Die bewuste dag in november van het jaar 1942 is een gitzwarte dag gebleken, alle 740 werknemers moesten zich verzamelen, onder hen 200 vrouwen en 150 mannen van Joodse afkomst Zij werden er door de Duitsers uitgepikt en gearresteerd. Het was de niet-Joodse Maria 'Martha' Korthagen die aan de SD had doorgegeven wie er mee had gedaan aan protesten tegen de Duitsers en wie er Communist was. Martha zat ook achter het verraad van de NVM, een kleine, vrij onbekend gebleven, verzetsgroep, waarvan Bernard Luza de vermeend leider was, maar over hem straks meer.

Voor haar verraaierswerk kreeg zij tien jaar gevangenisstraf, zij was 20 jaar toen zij de Hollandia Joden verraadde aan de SD. Met dit verraad werden er zo'n 340 Joden opgepakt en bijna 500 van hun familieleden, verreweg de meesten werden vergast.
Niet uit valt de sluiten dat Martha uit wraak heeft gehandeld want zij werd ontslagen wegens onzedig gedrag, zij was in mei 1941 betrapt nadat zij met een Joodse jongen onder werktijd had staan zoenen.

Monument

Alle slachtoffers staan vermeld op een gedenksteen op het Amsterdamse IJ-plein in Amsterdam-Noord waar jaarlijks op 11 november (dag van de inval) een herdenking wordt gehouden.
Zie onderaan deze pagina's foto's van het monument.

Bijzonderheid, Bernard Luza
Een van degenen die door Martha werd verraden was Bernard Luza, hij en vier anderen werden op een schietbaan in Hoofddorp geëxecuteerd, maar van Bernard was tot 23 augustus 2023 niet bekend of hij ook daadwerkelijk was doodgeschoten in Hoofddorp, op zich vind ik dat vreemd omdat hij leiding gaf aan de Amsterdamse afdeling van de NVM en drie van de vier andere leden al jaren geleden geïdentificeerd waren.

Er lagen vijf mensen in het graf bij Hoofddorp.
Theodorus Cramer
Carel Abraham
Nicolaas van der Horst
een tot op heden onbekende, maar ik ben er vrijwel zeker van dat het hier om Mijer Konijn gaat.
Bernard Luza, die in 2023 definitief werd geïdentificeerd

De vijfde is dus volgens mij Mijer Konijn omdat hij op dezelfde dag is overleden als de andere vier en hij 'regenjassenplakker' was, Hollandia Kattenburg was dé regenjassen fabriek van Nederland uit Amsterdam waar Konijn volgens mij werkte en in nauw contact stond met Bernard Luza.

Het kon dus haast niet anders dan dat Bernard, net als de andere vier, in 2013 (!) herbegraven was op het Nationaal Ereveld in Loenen. Wel was er een sterk vermoeden, dus ging men op zoek naar verwanten, in Australië werd een neef gevonden, een zoon van de zus van Luza.
Tachtig jaar na zijn dood is Luza geïdentificeerd, nu het laatste slachtoffer nog dat in Hoofddorp werd vermoord door de Duitsers, maar dat kan niemand anders zijn dan het vijfde lid van NVM.
...lees HIER verder over verzetsgroep NVM...

Het merk Falcon

Vandaag de dag bestaat het merk 'Falcon' nog altijd en maakt onder andere parapluies.