De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

Architect en Minister van Defensie

Aandacht schenken aan een nazi doe je niet zomaar, de wandaden van het fascistische regime van Adolf Hitler spreekt boekdelen, nadere toelichting is haast overbodig. Maar er zijn twee nazi's die een aparte plaats innemen. Ten eerste Rudolf Hess. Hij vluchtte aan het begin van de oorlog naar Engeland om een einde aan de oorlog te maken. De Engelsen namen hem echter niet serieus.
Later meer over RUDOLF HESS.

Albert Speer

Speer was een nazi, toch overleeft hij de oorlog en wordt nadien weliswaar berecht en veroordeeld, maar niet ter dood gebracht. Waarom wordt straks duidelijk. Berthold Konrad Hermann Albert Speer overlijd in 1981 in vrijheid, hij is dan voor een bezoek in Londen en bereikt de leeftijd van 76. De in Mannheim geboren Albert heeft een goede jeugd, zijn familie heeft een goede traditie in de architectuur. De zoon van Albert werd een bekend architect in Duitsland, maar ook Albert zelf was een bekend en alom geprezen architect.
Op jonge leeftijd raakt Speer gefascineerd door de praatjes van Adolf Hitler, eind 1930 meldt Albert zich aan bij de NSDAP. Daar valt hij op en wordt door Adolf Hitler gevraagd zijn persoonlijk architect te worden. Albert Speer en Rudolf Hess kenden elkaar goed, misschien vandaar wel dat deze twee nazi's een aparte plaats innemen in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Speer ontwierp veel gebouwen die de supermacht van het Duitse Rijk moesten uitstralen, Hitler is altijd zeer ingenomen geweest met de bouwwerken van zijn beschermeling. Hitler vertrouwde Hess niet volkomen, ook al maakte hij hem zijn plaatsvervanger. Albert Speer had totaal geen politieke aspiraties, iets wat Hitler wel aansprak, want in hem zag hij totaal geen bedreiging, bovendien adoreerde Speer hem. Toen de Minister van Defensie (Todt) in 1942 om het leven kwam benoemde hij Speer die zich volledig op zijn nieuwe taak stortte.
Hij bewerkstelligde een zeer efficiënte oorlogsmachine.

Toen het duidelijk was dat Duitsland de oorlog ging verliezen weigerde Speer nog langer de bevelen van Hitler door te geven aan de officieren omdat Speer van mening was dat dit het Duitse volk niet ten goede zou komen. Speer vluchtte, maar kwam een week voordat Adolf Hitler zelfmoord pleegde terug naar Berlijn. De logische opvolger van Adolf Hitler was Karl Dônitz, niet verwonderlijk was het dat Albert Speer zijn assistent werd. Hitler vond de dood op 30 april, pas drie weken later, op 23 mei werden Karl Dônitz en Albert Speer door de geallieerden opgepakt. Zij poogden vrede te sluiten met de geallieerden, maar die eisten onvoorwaardelijke overgave.

Neurenberg proces

Samen opgepakt, samen berecht. Beiden een gevangennis straf, dus geen doodstraf. Beiden in Berlijn gevangen gezet, beiden nog lang geleefd na de straf. Hoe kan het verkeren, vast staat toch dat de een architect was van gebouwen, maar erger nog, ook van een geoliede vechtmachine. De ander was de opvolger van de ergste nazi aller tijden. Toch kwamen zij er beiden 'goed' van af. Hoe kan dat?
Later meer of Karl Dônitz, hij is niet erg interessant, een beetje een sukkel die een baan accepteert op een moment dat de fundamenten al in puin liggen. Over Albert Speer is altijd gezegd dat hij 'zo erg nog niet was'. En dat zou je ook af kunnen leiden aan zijn straf, want hij werd veroordeeld in Nurnberg, hij was echter uiterst sluw. Hij erkende dat hij, als een van de leiders, verantwoordelijk was voor de wandaden van het nazi-regime en dus ook terecht een straf verdiende. Hiermee hoopte hij de doodstraf te ontlopen, hetgeen hem ook lukte. Echter, hij ontkende wel, hij pleitte 'onschuldig'.

Wel verantwoordelijk, maar niet schuldig
Dônitz verdween voor tien jaar achter de tralies van de Spandau gevangenis, tot 1956. Hij overleed in 1980, nog geen jaar voordat Speer overleed, Karl Dônitz werd 89 jaar. Albert Speer ging over de arbeidskrachten die massaal te werk werden gesteld in de concentratiekampen. Speer was een goede redenaar, ik heb de stukken van zijn proces in Nurnberg deels gelezen, op alle vragen weet hij antwoord te geven waarin het lijkt alsof hij berouw heeft, maar tegelijkertijd ontkent hij ooit iets te hebben geweten van de martelingen en moordpartijen in de kampen.
Speer werd veroordeeld tot twintig jaar, die periode zat hij in zijn geheel uit. Hij publiceerde een aantal boeken, maar de mist rondom Speer begon langzaam op te trekken na verder onderzoek en verklaringen van oud medewerkers. Toen alsnog het doek bleek te gaan vallen en hij voor een bezoek in Londen was kwam hij op totaal onverwachte wijze om he tleven. Hij kreeg een hersenaanval en maakte zijn totale ontmaskering niet meer mee.

Later bleek namelijk dat Speer wel degelijk gelogen had tijdens zijn proces, maar dat zijn rechters er met open opgen waren ingetuind. Speer bleek huizen, stukken grond en schilderijen van Joden te hebben gestolen om van de latere opbrengst riant te leven. Speer bleek een nog grotere schandvlek te zijn dan veel van zijn collega's. 'De enige nazi die bekende' wordt hij genoemd, dat is ten onrechte. Speer bekende namelijk niet, hij accepteerde wel als enige de medeverantwoordelijkheid van de daden van de nazi's.

Dat deed hij om de doodstraf te ontlopen. Hij leefde nog vijftien jaar na zijn gevangenisstraf.

Hess, die in 1941 trachtte de Engelsen met een plan zover te krijgen dat er een einde kwam aan de oorlog zat levenslang in de gevangenis en stierf daar onder verdachte omstandigheden in 1987.


Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme