De Dokwerker

Mauthausen

Toen de oorlog een verloren zaak leek voor de Duitsers hebben ze hun sporen getracht uit te wissen, de gevangenen werden op dodenmarsen gestuurd, velen overleden, velen werden nog in het kamp vermoord.
Kampen werden opgeblazen en in brand gestoken. Maar van Mauthausen is veel bewijs teruggevonden en dat is te danken aan één man, Francisco Boix.

Fransesc was een Catalaan die op 21 jarige leeftijd in Duitse handen viel en in Mauthausen werd opgesloten. Hij vocht in de Spaanse burgeroorlog aan de zijde van de communisten tegen de monarchie. Ove rhet feit dat er veel Spanjaarden in Mauthausen ie weinig bekend, daarom is de film El fotógrafo de Mauthausen die over de tijd dat Francesc in het kamp zat een waardevolle prent omdat het een goed inzicht geeft in zowel de verschrikkingen van het kamp als dat er ook zo'n 7.000 Spanjaarden hebben gezeten.

Negatieven verstopt

Boix zat van januari 1941 tot 5 mei 1945 in het kamp, de Amerikanen bevrijdden toen de achtergebleven gevangenen. Hij maakte veel foto's van Duitsers, ook hooggeplaatste nazi's waaronder Heinrich Himmler (Hoofd SS) en Ernst Kaltenbrunner (Hoofd Dienst voor de Rijksveiligheid.) Ook de SS maakte veel foto's van het kamp om na de oorlog mee te pronken, maar toen zij de oorlog dreigden te gaan verliezen lieten zij alle negatieven verbranden. Fransesc Boix verstopte er veel van en gaf ze aan verschillende mensen mee zodat ze niet allemaal tegelijk ontdekt zouden worden. Boix werd verraden door een mede-gevangene, maar zelf sloeg hij ondanks de martelingen niet door.
Na de bevrijding kon hij een groot aantal negatieven uit zijn oude isoleercel halen en veel anderen hadden ook de negatieven bewaard die zij ontvangen hadden.

Zijn fotomateriaal en getuigenissen werden na de oorlog gebruikt in processen tegen nazi's, zowel bij het proces van Neurenberg als de Dachauprocessen was hij een zeer belangrijke getuige.

De trap des doods

Een van zijn getuigenissen betrof de aankomst van 337 Joodse jonge mannen die in Amsterdam waren opgepakt. In drie groepen werden ze de trap des doods opgejaagd, eenmaal boven werden er honden op hen losgelaten, de meesten overleefden dit niet.
Van de 200.000 gevangenen in vijf jaar Mauthausen is zeker de helft vermoord.

Francesc Boix overleed op 30-jarige leeftijd in 1951 te Parijs aan nierfalen.