De Dokwerker

Duitse piloot mikt op school maar mist doel

Wat bezielt een mens om in een vliegtuig te stappen met de opdracht een school plat te bombarderen en daar nog uitvoering aan te geven ook? Vraag je je dan tijdens de vlucht niet af 'waar ben ik in vredesnaam mee bezig"? Maar ja, de nazi's kenden het woord 'vrede' niet dus wierpen de schietgrage Duitsers in de nacht van 12 op 13 augustus 1940 drie bommen af op de Kinkerbuurt.
De Derde Kostverlorenkade moest eraan geloven, hoofddoel: een school.

Maar de Kinkerbuurt was vaker de klos
In 1989 moesten zo'n 300 mensen hun huis verlaten, 1.600 anderen moesten binnen blijven en ramen en deuren gesloten houden. De Explosieven Opruimingsdienst wilde een vliegtuigbom uit de Tweede Wereldoorlog opgraven en onschadelijk maken. De bom werd bij toeval gevonden, het betrof een blindganger die in de tuin van een van de huizen aan de Baarsjesweg terecht was gekomen.
De bom van 250 pond lag zes meter onder de grond, hoewel het ontploffingsgevaar normaliter bijzonder klein is kan door het doorlekken van de doorgeroeste metalen behuizing een bom alsnog op scherp komen te staan, zeker als er in de buurt bouwwerkzaamheden plaatsvinden.
In 1996 werd er wederom een bom gevonden in de Kinkerbuurt die niet was afgegaan, deze keer betrof het een Engelse bom en op 8 april 2011 werd een 50 kilogram zware Duitse vliegtuigbom op het terrein van Schiphol onschadelijk gemaakt.

Afzwaaiers
Amsterdam werd herhaaldelijk getroffen door bommen die in Duitsland neer hadden moeten komen, met name de Engelsen 'verdwaalden' nog wel eens. Zo kwamen er in de Rotterdamse haven en in Zeeland Engelse bommen neer die voor het Roergebied bestemd waren, maar ook Arnhem en Enschede werden per ongeluk getroffen.
Op 26 november 1944 bombardeerden de Engelsen het hoofdkantoor van de gevreesde SD in de Euterpestraat. De opzet lukte, veel dossiers verbrandden, maar ook een aantal huizen en een school moesten eraan geloven. Er waren 54 doden en 14 gewonden te betreuren.

Ook Amsterdam was dus regelmatig het slachtoffer van bombardementen hoewel daar niet veel over in de geschiedenisboekjes terecht is gekomen.

Lees ook DEZE PAGINA met meer gemeldde oorlogsincidenten.

Max van der Glas

Niet geheel in lijn van het bovenstaande moest ik toch aan Max denken en zocht naar een artikel van hem, één van de velen die hij schreef over de Tweede Wereldoorlog. Zijn 'pen' is treffend, die laat ik nu graag even zijn gang gaan.

4 mei, herdenkingsavond
Traditiegetrouw loopt ons gezin om kwart voor acht naar het Daniel Willinckplein, wat later omgedoopt wordt tot Victorieplein. Steevast staan we ieder jaar op de hoek Rijnstraat / Amstellaan, de latere Vrijheidslaan en wachten op de klok van achten, en de twee minuten stilte ingaan.

Het is 'n onderdrukt geroezemoes wat ik om mij heen hoor van al de mensen die er verzameld zijn en ik sta met mijn hand losjes naast mijn lichaam. Plotseling pakt mijn vader mijn hand en die van mijn broertje, terwijl mijn moeder de andere hand vast pakt. We staan daar tezamen als standbeelden. Strak kijk ik naar de grond en durf bijna niet op te kijken, want ik weet dat als de sirene gaat er tranen uit mijn vaders ogen komen en dat wil ik niet zien.
Zelf pers ik mijn lippen op elkaar om maar geen geluid te laten horen. Plotseling wordt het rumoer om ons heen verbroken door dat de sirene gaat. 'n Rilling loopt over mijn rug en ik voel de grip van mijn vaders hand steviger worden. Doodstil is het nu en vreemd genoeg hoor ik ergens 'n vogel zingen. Het is het enige geluid wat te horen is.

Ik probeer mijn gedachten die door mijn hoofd gaan te regelen, maar ze springen heen en weer. Ik probeer aan mijn ooms, tantes, neven en nichten te denken die niet uit de kampen terug gekomen zijn en daar beestachtig vermoord werden, of aan mijn opa, die naast mij staand weggevoerd werd tussen enkele Moffen, maar steeds komt dat vogeltje er weer tussen, zie ik beelden van de oorlog en de filmbeelden van het Polygoonnieuws, met uitgemergelde lichamen en gaskamers, terwijl volle treinen met opeen gepakte mensen door mijn hoofd flitsen en weer dat vogeltje.

Als de twee minuten om zijn hoor ik mijn vader diep zuchten en hij laat mijn hand los. Veel gevoel heb ik niet meer in die hand, en als ik er vlug naar kijk, zie ik dat hij rood en wit is, zo stevig heeft mijn vader mijn hand omklemd gehad. Zwijgend lopen we over de Noorder Amstellaan, nu Churchilllaan, richting Maasstraat, waar ter hoogte van de Waalstraat pas het eerste woord wordt gesproken, "gaan we maar even 'n kop koffie drinken" vraagt mijn vader, en mijn moeder knikt instemmend. Langzaam voort wandelend ieder met zijn eigen gedachten, komen we via de Scheldestraat, Ferdinand Bolstraat, bij de Ceintuurbaan, waar we bij "cafe du Bois" neerstrijken en onze drankjes drinken.
Zo tegen tienen zijn we weer thuis. Deze herdenkingsavonden zijn van mei '46 tot aan de dood van mijn vader, ieder jaar, traditiegetrouw, zo verlopen.

Vrijheid is 'n gegeven, maar niet gegeven aan iedereen!

Tot mijn grote spijt en verdriet is Max zaterdag 12 maart 2016, overleden.

Bommenwerper op Spaarndammerbuurt 1944

Op 22 maart 1944 vertrekt er een bommenwerper van de Amerikanen met als thuisbasis Engeland richting Berlijn. De missie slaagt gedeeltelijk want de bommen worden afgeworpen maar het vliegtuig wordt geraakt door Duits afweergeschut. De meeste bemanningsleden verlaten het toestel, de piloot en enkele collega's proberen het vliegtuig te redden.

Een kansloze missie want nog driemaal wordt het vliegtuig vanaf de grond geraakt door de Duitsers. Vervolgens nemen de piloot en zijn co-piloot als enige twee overgeblevenen een fataal besluit door niet richting zee te vliegen maar richting Purmerend. De navigator had zichzelf toen al in veiligheid gebracht met een parachute.

Er was geen redden meer aan, ook de piloten moesten springen voor hun leven. Even later boorde het vliegtuig zich in de bovenverdieping van de Sint Alfonsusschool in de Westzaanstraat 63. Er vielen drie doden en vijf ernstig gewonden. Alle tien de bemanningsleden werden gearresteerd op de plekken waar zijn neer waren gekomen maar overleefden allen de oorlog.

Een volledig verslag met foto's vindt je op de WEBSITE van Emiel Ros

Emiel zat op de school die geraakt werd maar was die dag vrij, zijn broer niet. Maar door een toeval werden hij en zijn klasgenoten naar huis gestuurd omdat de meester plotseling ziek was geworden.
Er zouden meer slachtoffers zijn geweest als een andere klas toch door was gegaan. Daar was het een spoedvergadering waar de meester absoluut bij aanwezig moest zijn waardoor hij zijn klas naar huis moest sturen.