De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

Kamptaal

In concentratiekampen werden woorden gebruikt die je daarbuiten zelden of nooit hoorde. Ik heb geen onderscheid gemaakt tussen wat bewakers en gevangenen gebruikten. De meeste woorden zijn een mix van Duits en Pools.

=== A ===
Abort - toiletten
Abrücken - wegwezen
Achtung - geef acht
Achtzehn, 18 - gevaar
Antreten - in lijn gaan staan
Arbeitskommando - werkteam
Arschficker - homo
Arschtonne - ton met urine en menselijke uitwerpselen
Aufseherin - vrouwelijke bewaker
Ausmerzen - volledig uitmeregelen van een gevangene tot hij sterft
Aussenkommando - werkteam dat buiten het kamp werkte

=== B ===
Baukommando - werkteam dat nieuwe gebouwen moest bouwen
Baum - martelinstrument
Baumhangen - de straf via een 'Baum'
Bettenbau - bed opmaken volgens strikte regels
Bettruhe - in bed blijven
Bibelforscher - Jehovah getuige
Block - barrak
Blockältester - blokoudste
Blockfürher - SS'er die over een blok ging
Blockowa - vrouwelijke SS'er die over een blok ging
Blocksperre - als je het blok niet mocht verlaten
Blöde Hund - scheldwoord van de SS'ers
Bombenkommando - team van gevangenen dat bommen moest opsporen die niet waren afgegaan
Breikost - kampeten
Brotzei - het moment waarop er brood werd uitgedeeld

=== C ===
Caracho - het is een woord uit Buchenwald en betekent 'goed', maar het had meerdere betekenissen
Carachohund - scheldwoord
Mit Caracho - opschieten!
Carachoweg - weg van het station naar kamp Buchenwald, de SS sloegen hier de gevangenen en riepen: "Mit Caracho"

=== D ===
Dreck - scheldwoord, vaak gevolgd door een ander woord
Durch Kamin - door SS'ers gebruikt als iemand te zwak was geworden om te werken

=== E ===
Ehrenhäftling - gevangene met privileges

=== F ===
Flucht - aanduiding van de SS als ze iemand 'zomaar' hadden doodgeschoten
Fluchtpunkt - bewerking op de borst met een mes als iemand getracht had te vluchten
Fünf-und-zwanzig, 25 - 25 slagen met een stok, de meest voorkomende straf in kampen

=== G ===
Gestapo-Methoden - deze term oversteeg de Gestapo, het woord ging een eigen leven leiden
Grüne - gevangene die een crimineel was, de SS gebruikte hen om het 'vuile' werk te doen

=== H ===
Hausel - gevangene die 'belangrijker' werk kreeg
Himmelfahrtkommando - gevangenen die lijken naar de ovens moesten brengen
Hinleggen - tijdens een inspectie op de grond vallen
Hitlerowiec - Nazi
Hocker - het krukje waar gevangenen op moesten staan met een touw om hun nek, de meesten stierven door verstikking
Hundehütte - hondehut, strafhut
Hundert-fünf-und-siebzig, 175 - homo
Hüpfen - springen tot je er bij neer viel, zware straf
Hure - hoer

=== I ===
Invalidentransport - invaliden werden direct naar de gaskamers gestuurd

=== J ===
Jourhaus - toren met bewakers aan de ingang van een kamp
Judenschule - scheldwoord van de SS'ers

=== K ===
Kaninchen - slachtoffers van medische experimenten
Kapo - gevangene die verplicht voor de nazi's werkte
Kasztan - Russen en Polen noemden de Duitsers zo
Kesselkolonne - gevangene die het eten uitdeelden
Ketten - ketting
Klauen - stelen
Kommando - arbeidsgroep
Kommandofürher - SS'er die de leiding over een Kommando had
Kommando X - gevangenen die bij de gaskamers werkten
Kost - voedsel

=== L ===
Lager - kamp
Lagerältester - oudste die verantwoordelijk was voor orde en gezag in een barak of kamp
Lagerlaufer - loopjongen
Laufschritt - dubbel zo snel moeten lopen of werken
Leichenkommando - groep die de lijken moest begraven

=== M ===
Mädchen - homo
Mischehe - huwelijk tussen twee personen met een verschillende achtergrond (cultureel, geloof etc.)
Moor-express - de wagen waarmee lijken naar de ovens werden gebracht om te worden verbrand
Muselmann, Muslim - mannen die te zwak waren om te werken

=== N ===
N.N. (Nacht un Nebel) - gevangenen die opeens verdwenen, er werden geen sporen achter gelaten

=== O ===
Ochsenschwanzsuppe - soep, maar dit was meer een schimpnaam want de soep smaakte naar niks

=== P ===
Parasiten - Veel gebruikt scheldwoord door bewakers om Joden te beledigen
Parkouri - roken
Polak - scheldwoord
Polnischer Urlaub - benaming door de SS voor iemand die ontsnapt was
Postenkette - alle torens met bewakers in een kamp
Premiënschein - beloning voor een SS'er als hij een gevangene had gedood
Prügel - slaag
Puff - bordeel

=== R ===
Rabota - werken
Revier - ziekenboeg

=== S ===
Scheissfransoze - scheldwoord
Scheisskommando - groep die de toiletten moest schoonmaken
Schmuckstück - vrouw die de zwak was om te werken (Ravensbruck)
Schonung - als je niet hoefde te werken
Selektion - uitselecteren van wie nog mocht werken en wie vermoord werd
Sonderkost - eten voor de zieken, in werkelijkheid kregen ze hetzelfde te eten als iedereen
Station Z - gaskamer sectie (Sachsenhausen)
Szkop, Szwab - Pools voor Duitser

=== T ===
Transport - trein met gevangenen voor een kamp

=== W ===
Wachmann - kampbewaarder
Wäscherei - wasserette
Wasserkopf - scheldwoord
Wejiwrech - wieberen

=== Z ===
Zielonka - zoep gemaakt van gras
Zimmerdienst - gevangenen werden aangewezen om barakken netjes te houden
Zugangblock - barak waar nieuwe gevangenen moesten wachten om te worden ingedeeld

De taal in de nazi propaganda

Barbora Oralová is een Tjechische die schreef over de taal die de nazi's bezigden in hun propaganda. Lees HIER haar proefschrift (ruim 6 Mb.)

Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme