De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

Verzetsvrouw maar met name na de oorlog zeer betrokken

In 1915 (7 augustus) wordt Eva Tas te Amsterdam geboren, haar vader is de tapijtenverkoper Philip en ateliermedewerkster Elisabeth (Cohen) haar moeder, zelf trouwde Eva nooit. Haar broer Abraham (Appie) speelde een grote rol in haar leven. Haar vader kocht in Haarlem twintig panden. Het geloof speelde nauwelijks een rol in huize Tas.

Op 10 mei 1933 worden er in Duitsland massaal boeken verbrand van kritische Duitse schrijvers, dit maakt een diepe indruk op Eva die in dit jaar eindexamen doet aan het Vossius Gymnasium. Zij is zeer onder de indruk van de grote schrijvers uit de Weimarrepubliek, zoals Thomas Mann en Bertold Brecht.
Het gezin Tas had geen zorgen, vader verdiende goed en wist zijn geld prima te beleggen waardoor het gezin riant kon leven. In 1927, Eva is dan twaalf jaar, wordt het Vossius Gymnasium in Amsterdam opgericht. Eva behoort tot de eerste lichting waarvan eveneens Loe de Jong deel uitmaakt. Vader Tas wil dat zijn dochter een zelfstandige, goedopgeleide vrouw wordt, tevens neemt zij pianoles.
Een groot aantal medeleerlingen ziet ze nooit meer terug. Zij worden door de Duitsers vergast, onder meer in Auschwitz. In 1933 deed zij dus eindexamen in het vak geschiedenis en schrijft zich in aan de Universiteit van Amsterdam.
Zij is dan al gevormd door de nazi's, Eva is een felle antifascistische communist en wordt actief in twee studentenbewegingen.

In 1939 studeert Eva af, maar direct na de Duitse inval ervaart ze wat het is om Joods te zijn. De Tweede Wereldoorlog maakte haar werkloos en zij mocht als Joodse niet meer in de bibliotheek komen, Af en toe kon zij lesgeven op Joodse scholen, tot de zomer van 1942 schreef zij regelmatig in verzetskrant 'De Vrije Katheder'.

Haar broer, net 17, werd in juni 1942 opgeroepen voor de Arbeitseinsatz, dat kwam voor vader Philip als een enorme klap die hij niet te boven kwam waarop hij zichzelf van het leven beroofde door in de gracht te spingen. Hij verwachtte dat Appie niet hoefde te gaan werken omdat hij nu de enige man in het gezin was.
Helaas was dit uitstel van executie, letterlijk. Want Bep dook met haar kinderen onder die korte tijd later probeerden het land uit te komen. Wachtend op hun doorreis naar Zwitserland zaten Eva en Abraham ondergedoken in Parijs, Appie was onvoorzichtig en werd opgepakt, ze zouden nooit meer iets van hem vernemen. Eva sloot zich aan bij het Franse verzet.

Na de bevrijding kon Eva terugkeren naar Amsterdam waar zij haar moeder terug vondt. Oma had de oorlog niet overleefd. Zij werd vergast in Auschwitz. Eva ging als verslaggeefster bij De Waarheid aan de slag en bleef tot 1950 schrijven voor De Vrije Katheder en enkele andere bladen. Zij en haar moeder konden in welstand leven want het Haarlemse vastgoed bleek niet verloren, zij krijgen alles terug.

In 1952 haalde Eva haar doctoraal Frans en stond tot 1975 weer voor de klas aan de Amsterdamse kweekschool. Daar gaf ze les in geschiedenis, aardrijkskunde en Frans. Toen de oprichters van het Nationaal Auschwitz Comité haar in 1961 als hoofdredacteur vroegen hoefde Eva niet lang na te denken. Zij zou deze functie bijna veertig jaar lang bekleden, totdat zij het in 1998 niet meer op kon brengen. Zij was toen 83 en woonde in verpleeghuis Beth Shalom waar zij op 22 april 2007 overleed, zij is 91 jaar geworden.

Eva trouwde nooit, haar enige erfgenaam is de Eva Tas Foundation die zich inzet voor schrijvers die in hun vrijheid worden belemmerd. De erfenis wordt daar nog altijd voor gebruikt.

Hans Amesz en Jan Honout - Eva Tas - altijd weer Auschwitz

Amesz en Honout maakten een biografische schets van Eva Tas.

Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme