De Dokwerker

Neutraal? Nee, zo kan ik de Zwitsers niet noemen

Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Nederland neutraal, zo dacht men ook de Tweede Wereldoorlog in te gaan, maar de Duitsers rolden ons alsnog op en bleven vijf jaar. Met Zwitserland liep dat anders, ook die waren neutraal in 1914-1918, maar ook tijdens de Tweede Wereldoorlog liet Adolf Hitler het land met rust.

Zwitserland raakte al snel ingesloten door de nazi's, Oostenrijk was immers ingelijfd, Italië was een bondgenoot van Hitler en Frankrijk was inmiddels grotendeels bezet door de Duitsers. De politieke leiding van Zwitserland hield het volk voor dat er weinig aan de hand was en probeerde met stroop smeren de Duitsers zoet te houden. De legerleiding daarentegen vond dit de deur wagenwijd open zetten en protesteerden openlijk tegen hun politieke bazen.

De Zwitsers haalden met de actie van de legertop de woedde van Hitler op de hals die van het land eiste dat ze zich bij hem zouden aansluiten, dat weigerde de Bondsraad van Zwitserland, maar zij toonden zich in de daarop volgende jaren weinig neutraal. Hitler zag in de Zwitsers aanvankelijk een vijand en wilde het land verdelen tussen hemzelf en bondgenoot Italië
Zover zou het niet komen.

De eerste handreiking naar Hitler was dat tijdens de invasie van de Duitsers in Frankrijk de Duitse jagers over Zwitsers grondgebied vlogen, nadat er zo'n tien toestellen door de Zwitsers waren neergehaald dreigde Hitler alsnog het land binnen te vallen waarop de Zwitsers de vijandelijkheden staakten en de Duitse bommenwerpers richting Frankrijk ongemoeid lieten.

Tijdens de oorlog roofden de Duitsers veel edelmetalen, vooral goud, die verkochten ze via de Zwitsers, het geld werd gebruikt voor de wapenindustrie. Al in 1997 plaatsten de Amerikanen grote vraagtekens bij de vermeende neutraliteit van de Zwitsers, het vele goud dat uit bezette gebieden was geroofd bleek veelal van Joden te zijn, de Amerikanen drongen er bij Zwitserland op aan met de Joodse gemeenschap in gesprek te gaan over compensatie.

Na de oorlog betaalden de Zwitsers weliswaar 300 miljoen mee aan een compensatiepot, maar, zo stelden de Amerikanen, de nazi's hadden op Zwitserse banken voor minstens hetzelfde bedrag nog tegoeden staan, geld en goud dat in feite toebehoorde aan de bewoners van de door de Duitsers bezette gebieden.
De Zwitsers hadden drie argumenten om niet op de eis van de Amerikanen in te gaan:
   1. ze zaten destijds tussen de vijand ingeklemd en konden niet anders dan handel drijven met nazi-Duitsland
   2. ze hadden al een flinke som geld betaald na de oorlog
   3. andere landen waren ook niet zo 'gul' geweest

Uit Nederland is er voor, omgerekend, vier miljard Euro aan goud gestolen, daarvan is ongeveer de helft teruggekomen. In 2000 besloot de Nederlandse regering af te zien van verdere claims omdat na jarenlang getouwtrek de Zwitsers geen milimeter waren opgeschoven. Rond de kunstmatige rust ontstond nog een rel omdat de Tweede Kamer onjuist was geïinformeerd. Het bleef zonder consequenties voor de betrokken bewindslieden.

Geld is geld, maar wat is dan nog een mensenleven waard?

Een rapport van enkele onafhankelijke historici sprak van regelrecht anti-semitisme door Zwitserland, na het schandaal rondom het roofgoud dat in Zwitserse kluizen lag was dit een nieuwe slag in het gezicht van de Zwitsers. Reeds in 1938 moesten Joden in Zwitserland het stempel 'J' in hun paspoorten laten zetten.
De Duitsers namen dit plan, om een letter J in de paspoorten van Joden te stempelen, over van de Zwitsers die zo makkelijker Joodse vluchtelingen aan de grens met Duitsland konden weigeren en dus terugsturen. In 1942 sloot Zwitserland definitief de grenzen voor vluchtelingen. In de twee jaar daaraan voorafgaand ving het land nog 20.000 Joden op die op eigen gelegenheid het land binnen waren gekomen.
Officiële aanvragen werden vanaf 1942 direct afgewezen.


Rond de 25.000 Joden zijn teruggestuurd naar een zekere dood in een van de Duitse concentratiekampen. In 1944 veranderde deze starheid van de Zwitserse regering en konden Joden doorreizen naar andere landen, een verblijf in Zwitserland was echter niet mogelijk. In het land heerstte in die tijd een sterk gevoel van antisemitisme, daardoor was er draagkracht voor het onmenselijke beleid van de Zwitserse regering.

Kampen in Zwitserland
Dat er meerdere kampen in Zwitserland waren om gevangenen te laten werken staat vast, echter, de Zwitserse regering stelt zich tot op de dag van vandaag op het standpunt dat het om gezonde en goed verzorgde vluchtelingen ging die, net als de Zwitsers en geïnterneerde geallieerde piloten, de economie van het land hielpen te overleven door verplicht te werken.

Rattenlijn

Op het eind van de oorlog bleek dat de moraliteit van de Zwitsers nog altijd ver te zoeken was. Veel SS-officieren wisten met valse papieren de grens over te komen en via Zwitserse vliegvelden (niet zelden met een KLM toestel) richting Zuid-Amerika te vluchten. Ook lieten de Zwitsers veel nazi's ongemoeid die doorreisden naar Italië om van daaruit naar landen buiten Europa te vluchten.
Josef Mengele, Klaus Barbie, Adolf Eichmann, Erich Priebke, Franz Stangl en Abraham Kipp wisten zo hun straf te ontlopen.

Overigens liep de Rattenlijn meer door Frankrijk en Oostentijk richting Italië, maar toch ontkwamen er ook via Zwitserland duizenden SS'ers.

De Zwitsers wassen hun handen in onschuld

Na de oorlog deden de Zwitsers of hun neus bloedde, ze hielpen nazi's het land uit, betaalden een schijntje mee aan het Joods compensatiefonds en geven tot op de dag van vandaag het geroofde goud niet terug. Als je naar informatie zoekt in Zwitserland kom je niet ver, over de neutraliteit van Zwitserland lees ik op een toonaangevende website:
'Es war Glück, unglaubliches Glück, dass die Schweiz im Zweiten Weltkrieg verschont wurde'. (vertaalt)
'Het was geluk, ongelofelijk veel geluk dat Zwitserland in de Tweede Wereldoorlog buiten schot bleef'.

Daar denk ik ietsjes anders over...