De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam
Door de ogen van Ben Verzet
Kolven
Kolven is een spel dat nergens op lijkt. Het heeft in de verte wel iets met golven te maken. De speler
heeft een slaghout waarmee hij tegen een bal slaat die een paal moet raken. De historie van dit spel vindt
zijn oorsprong in de dertiende eeuw.
Als we naar die tijd terug gaan zien we ook de meeste overeenkomsten met het hedendaagse golven. Met een
slaghout moest je in zo min mogelijk slagen een voorwerp zien te raken, dit leverde punten op, er waren
meerdere 'banen'. Wie uiteindelijk de meeste (of minste) punten had won.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het kolven razend populair omdat het afleiding gaf en er weinig voor
nodig was om het spel ergens te spelen. Een leuke variant op het spel is dat men de paal raakt maar dat
de bal vervolgens terug moet rollen en daar weer iets moet raken of zo dicht mogelijk bij een rand achter
de speler stil moet blijven liggen. De video onderaan toont dat in zekere mate.
Weetje 01
Een kolfje naar zijn hand is afkomstig van deze sport. Maar ook 'paal en perk' stellen komt van het kolven.
Als kolven in de buitenlucht werd gespeeld zette men een gebied (perk) af waarbinnen het spel gespeeld
moest worden en aan de rand van dat gebied zette men de paal die graakt moest worden.
Kolven wordt nog altijd beoefend en er is zelfs een heuse bond, de Koninklijke Nederlandsche Kolfbond
kortweg: KNKB
Colven, is dat hetzelfde?
Nee, colven is iets anders hoewel er veel gelijkenis is. Belangrijk onderscheid is dat kolven op een relatief
klein veld of een baan wordt gespeeld en colven op een groot stuk land, vaak zelfs ook op het ijs.
Wel is het zo dat de mengeling van deze twee typisch Hollandsche sporten door de Schotten werd samengesmolten
tot golf. Er zijn alleen in Noord-Holland al meer dan dertig kolfclubs.
Kolven tijdens de oorlog
Het spel werd vaak gespeeld, er hing een zweem van nostalgie omheen die halverwege de oorlog minder op prijs
werd gesteld. Hoe kon je gezellig gaan kolven terwijl je wist dat er verschrikkelijke dingen gebeurden.
In 1943 raakt de sport meer en meer in diskrediet, het kolven werd symbool voor 'dat doe je niet'.
Na de oorlog was er geen tijd meer voor volksvermaak, het kolven raakte in de vergetelheid. Daar kwam bij dat
het golven in opmaars was, de uit Schotland overgewaaide variant won snel aan populariteit.
Weetje 02
Leuk om nog te vermelden is dat een van de eerste sporten die in Nederland professioneel beoefend werd het
Engelse cricket is. Gaat er al een lichtje branden? Ook daarbij sta je in een veld en moet je met een slaghout
en bal een paaltje zien te raken.
Het gaat wat ver om te zeggen dat naast het golven ook het cricket afstamt van het West-Friese kolven maar
grote overeenkomsten zijn er wel degelijk.